Novelo

Mallonga historio de la evonima milito

Ĉar estas evidente, ke, post tiom da jaroj, multaj personoj ne precize konas la fonon kaj cirkonstancojn rilate al la milito inter Evonimo kaj Ponkanio, mi decidis registri ĉi tiujn detalojn, kiel malgrandan kontribuaĵon al la kronikoj de nia kara lando.

En la dua jaro de la dudeka nacia prezidanteco, okazis la internacia konferenco de Cacilhas por subskribi la samnoman traktaton pri kunlaboro ekonomia kaj milita inter la koncernaj landoj. Unu el la kondiĉoj postulataj de la plej potenca partnero, nome la Ponkana Unio, estis tio, ke, ĉiu subskribanta lando senkondiĉe akceptu la principojn de la okcidenta libera merkato, ponkana demokratio kaj senbrida kapitalismo. Tio precipe implikis, ke en tiuj landoj, kie ankoraŭ ekzistis iuj ajn ŝtataj entreprenoj, ili devis esti tuj privatigataj.

Dum la diskutoj, la ponkana reprezentanto minacis, ke estos gravegaj konsekvencoj por landoj, kiuj ne obeos ĉi tiun kondiĉon; alie, ekzistas la ebleco, ke la viruso de komunismo refoje estiĝos en ĝia zono de influo, kaj kapablos infekti la tutaĵon. Li klarigis, ke laŭ la difino akceptita de sia registaro, la termino komunismo kompreneble inkludas ĉiujn rilatajn ideologiojn, i.a. socialismon, laboristan solidarecon, liberalismon, kooperativismon, mutualismon, kaj egalrajtismon.

Nia reprezentanto ĉe la konferenco asertis, ke, kvankam preskaŭ ĉiuj el la publikaj servoj en nia respubliko (de transporto, poŝto, sano, radio, televido, elektro, gaso kaj akvo) estas provizataj de ŝtataj instancoj, kaj entreprenoj do apartenas al la popolo kaj ne rajtas esti privatigataj, tio ne povas prezenti minacon al la integreco de la aliaj subskribantoj. Li emfazis, ke malgraŭ la fakto, ke nia lando ne estas la plej malgranda en la mondo (pli malgrandaj estas, ekzemple, Vanuatuo, Tuvalo, Liĥtenŝtejno kaj San-Marino), ĝi ja estas tro eta por iĝi fokuso de malintegriĝo.

Estas evidente ke, kontraste kun nia lando, la Ponkana Unio estas giganta. Por tiuj, kiuj malmulton scias pri geografio de nia planedo, mi donu kelkajn detalojn ĉi-rilate. Ponkanio okupas la plej grandan loĝeblan parton de insulego aŭ pli ĝuste kvazaŭan kontinenton inter Kazohinio kaj Dalfunto. La plimulto de la loĝantoj estas altstaturaj kaj de pli vasta ĉirkaŭmezuro ol la indiĝenoj de tiuj najbaraj landoj. Ili nutras sin precipe per fiŝoj, porkaĵoj, fazeoloj kaj dolĉaĵoj. Tiom estas ilia konsumo de la laste menciita, ke granda proporcio suferas de diabeto, sed alie ili estas forta kaj sana popolo. La lando estas riĉa pro agrikulturo kaj industrio, sed ĝia ekonomio precipe dependas de financaj institutoj kaj de tiel nomataj muzikaj bankoj, similaj al tiuj priskribitaj en la romano Erevono, de la angla aŭtoro Samuel Butler. Ĝia armeo estas la plej granda en la mondo.

Post tiu klariga parentezo, ni revenu al nia temo, nome la intertraktado ĉe la konferenco en Cacilhas. La ponkana reprezentanto rifuzis akcepti la sintenon de nia registaro rilate al ĝenerala privatigo de publikaj servoj. La konsekvenco estis tio, ke la plej potenca partnero en la grupo de subskribantaj nacioj decidis ataki nian liliputan landon por „liberigi nian popolon de la jugo de ŝtatismo”. Tiel komenciĝis la unua kaj espereble la lasta milito inter nia Serenega Respubliko de Evonimo kaj la Ponkana Unio.

Nia registaro kunvenis por decidi, kiel rezisti tiun kolosan malamikon. Profesian armeon ni ne posedas. Nia mararmea floto konsistas el unu fiŝejprotekta ŝipo, unu rapidboato kaj du remboatoj sur Lago Novalo. Ni havas unu aviadilon, sed ĝi ne portas armilojn. Do ni ekipis niajn kuraĝajn volontulojn per pafiloj, kaj postenigis ilin sur la suda flanko de la lando. Niaj militaj fakuloj kalkulis, ke la malamiko ne invados tra la okcidenta lago, nek tra la Neĝaj Montoj en la nordo, nek el la oriento. La sola facila enirejo estus tra la ponto super la suda etendaĵo de la Brozna Rivero. Granda nombro da volontuloj do staris pretaj laŭ la riverbordo, kun fiksitaj bajonetoj, atendantaj invadon el la sudo.

Ponkanio transportis per siaj jetaviadilegoj grandan kvanton da soldatoj, tankoj, alteriĝaj boatoj kaj alia militmaterialo al la landlimoj de nia respubliko. Evidente ĝi decidis ne uzi bombaviadilojn, ĉar en Evonimo ne estas grandaj urboj, industriaj instalaĵoj aŭ similaj strategiaj celoj. Niaj centroj de loĝado estas nuraj vilaĝoj. Ni posedas nur unu fervojan linion inter Skandro, nia ĉefvilaĝo Borova, kaj la nordorienta finstacio Volova. Finfine, eĉ la tankoj ne eniris nian landon, ĉar la ponkanoj, kiuj ne estas aparte kruelaj homoj, ne volis pisti kaj premmortigi niajn defendantajn volontulojn, kies armiloj estis nuraj malmodernaj pafiloj kaj bajonetoj. En tiu afero, la ponkanoj montris iom da sporta lojaleco.

Nia registaro, tamen, ne intencis trakti la militon kiel futbalmatĉon. La milita konsilantaro decidis apliki iun ajn taktikon – eĉ la plej nekonvencian – kontraŭ la malamiko. Ĉar la Serenega Respubliko ne estas subskribinto de la Ĝeneva Konvencio, kaj Ponkanio plurfoje malrespektis ĝin, ni agis drakone. Niaj policanoj kaptis kelkajn ponkanajn skoltojn, kiuj sukcesis trapasi la landlimon kaj enŝteliĝi en la landinternon. En la ponkana armeo tute mankis interpretistoj aŭ lingvoinstruistoj, kaj neniu ponkano parolis nian lingvon, do estis facile rekoni la entrudiĝintojn. Pri traktado de la kaptitoj, nia registaro imitis metodon uzatan de la ponkanoj dum alia milito. Ĝi deklaris la skoltojn ne laŭleĝaj soldatoj, sed „neleĝaj malamikaj batalantoj” kaj transportis ilin al provizore konstruita malliberejo sur insulo en Lago Novalo. Tie oni vestis ilin per ĉielarko-koloraj kompletoj, ligis iliajn maleolojn per pezaj ĉenoj, metis ilin en tigrokaĝojn (pruntitajn de la zoologia ĝardeno en Borova, sed kompreneble sen tigroj), kaj nutris ilin per avenkaĉo kaj similaj sanaj kaj bongustaj manĝaĵoj. La ponkanoj mem malkovris, ke tiuj, kiuj manĝas avenkaĉon, longe vivas kaj ĝuas eksterordinaran bonan sanon.

Dum la ekzercadhoroj en la korto de la malliberejo, la gardistoj devigis la malliberulojn nudpiede marŝi tien kaj reen sur cementplanko dum konstanta kantado de nia nacia himno. Ĉar ni estas humana popolo, oni ne postulis, ke ili kantu la tekston en nia malfacila lingvo aŭ en eĉ pli malfacila Esperanto, sed provizis ilin per ponkana traduko. Tio certe estis granda senpezigo por la kaptitoj. Samtempe, ĉiu kaptito ricevis senpagan ekzempleron de la skribaĵoj de la inspira verkisto Norman Vincent Peale. Estas atestaĵo pri la senpartia konduto de niaj aŭtoritatoj la fakto, ke kiam unu el la malliberuloj malrespekte traktis tiun noblan tekston, li estis severe punita.

Tamen, ankoraŭ restis la grava problemo: kiel defendi nin kontraŭ tiom forta malamiko? La solvon trovis d-ro Vanĉo Arnam, direktoro de la centra malsanulejo en Borova. Antaŭ nelonge estis publikigitaj en la monda gazetaro maltrankviligaj raportoj pri grava morbo nomata hipertrikoza febro, kiu unue aperis sur insulo en la Pacifika Oceano, kaj estas senescepte mortiga. Neniu kuracilo aŭ antidoto estas efika kontraŭ ĝi. La bona doktoro legis la raportojn kaj plie konstatis, ke la ponkanoj ege timas, ke tiu malsano eniros ilian landon kaj kaŭzos epidemion. Do li proponis, ke oni uzu tiun timon kiel armilon. Sekve, la aŭtoritatoj rekrutis grandan nombron da rekrutoj, kiuj devis vesti sin kiel kuracistoj, geflegistoj, pastroj kaj funebraĵistoj. Sur la enirejo de unu alo de ĉiu malsanulejo oni pendigis dulingvan anoncon en la evonima kaj la ponkana, indikantan, ke tie estis kvarenteno pro hipertrikoza febro. En ĉiuj vilaĝoj, la falsaj kuracistoj kaj flegistoj vizitis domojn ŝajnigante, ke ili serĉas viktimojn de la morbo. Ĉe la landlimo establiĝis sanitara kordono. En ĉiuj tombejoj, la „pastroj” kaj „funebraĵistoj” ceremonie enterigis malplenajn ĉerkojn. Policistoj rondiris sur la stratoj kriegante dulingve „Danĝero! Febrorisko!” Kompreneble, la loĝantaro jam estis informita per flugfolioj en la evonima lingvo (kiun neniu ponkano kapablas kompreni), ke temis pri artifiko, ne realaĵo. Multaj evonimanoj, precipe infanoj, tre amuzis sin ŝajnigante sin febraj pacientoj. Kelkaj eĉ surmetis barbojn kaj longharajn perukojn, ĉar nemormala hara kaj vila kresko estas rigardata kiel unu el la simptomoj de tiu morbo.

Verdire, post la fino de la milito, ne eblis trovi pruvojn, ke hipertrikoza febro fakte ekzistas. Intertempe, la ruzo estis multe pli sukcesa ol povis esperi la evonimanoj. Nia volontula armeo kaptis multajn ponkanajn spionojn. Tiujn oni ne sendis al la mallibereja tendaro sur la laga insulo por pasigi la Kristnaskon kun siaj samlandanoj, sed malliberigis ilin ĉe la landlimo, kaj lasis ilin reiri al la ponkanaj vicoj por rakonti pri la terura epidemio en la respubliko. La efiko estis tuja. La ponkanoj replenigis siajn aviadilegojn per soldatoj, tankoj kaj alia militmaterialo, kaj reflugis al sia lando sufiĉe frue por povi ĝui la vintrajn festojn kune kun siaj familianoj kaj amikoj.

Feliĉe, ambaŭflanke neniu mortis kaj neniu vundiĝis. Kelkaj el la plej venĝemaj membroj de nia parlamento volis reteni dum nedifinita periodo (eĉ eble tutvive) la malliberigitajn malamikajn batalantojn sur la insulo, kaj pridemandi ilin dum torturo. Tio ne eblis, ĉar en nia lando mankas torturistoj, kaj ne estus praktike sendi kaptitojn al niaj najbaroj en Juglando, kie la ofico de torturisto estas respektata profesio. Plie, la evonimaj civitanoj, kiuj estas afablaj kaj humanaj homoj, insistis, ke eĉ niaj malamikoj estu permesitaj kuncelebri la jarfinajn festivalojn kaj la nacian feston (Pantagruelan Tagon) en sia lando. Do ĉiuj estis pardonitaj kaj repatrujigitaj je la granda ĝojo de la ordinaraj ponkanoj, kiuj neniam tutkore apogis la militon. Kiel ĉiuj normalaj personoj, ili multe pli ŝatas manĝi kaj amori ol batali kaj mortigi. Do, je la fino, la du landoj pli malpli amikiĝis, kaj neniu el niaj publikaj servoj aŭ ŝtataj entreprenoj estis privatigitaj. Oni decidis finfine, ke ĉiu lando rajtas elekti sian proprajn ideologion kaj politikan sistemon.

Tiel finiĝis la plej glora epizodo en la historio de nia Serenega Respubliko. D-ro Arnam estis honorigita per la plej alta ordeno de nia nacio, nome la Kruco de la Ora Marmoto kun Kverkaj Folioj kaj Purpura Rubando, kaj per statuo en la centra placo de ĉiu vilaĝo. Eterne vivu la Serenega Respubliko de Evonimo!