Novelo

Busvojaĝo

Eble mi bonŝancis: la buso estis preskaŭ plena, sed loko apud mi liberis. Se konsideri, ke en la vojo mi devos pasigi pli ol 9 horojn (plejparte nokte), tio donis al mi ian avantaĝon. Mi povis simple ripozi dum la tuta vojo duonkuŝante, ne aŭskultante la kutime tedajn najbarojn, kiuj dum similaj longdistancaj vojaĝoj ŝatas rakontadi iajn siajn eventojn, okazintaĵojn aŭ simple babili.

La komencaj kilometroj de la vojo, kiam la buso veturis tra la urbaj stratoj, estis ne interesaj, des pli, ke la buso veturis tra la urbo ege malrapide. Kvankam la urbo ne estis malgranda, ĝiaj stratoj estis relative mallarĝaj kaj ne povis tralasi amason da urbtrafikaj malmodernaj aŭtobusoj Ikarus, produktitaj en Hungario, aŭ tiuj de la bus-uzino el Lviv Laz; same malnovaj tramoj, produktitaj en la fama ĉeĥa uzino Škoda. Kaj tiuj kaj la aliaj jam delonge atendis sian emeritecon, ĉiuj eblaj iliaj resursoj estis jam delonge foruzitaj. Malhelpis al libera veturado de nia buso ankaŭ amaso da modernaj aŭtomobiloj, plejparte venigitaj el eksterlando.

Mi enbusiĝis kaj komencis rememoradi la lastan periodon de mia vivo. Oni diras, ke la unuan parton de la vojo homo kutime pensas pri la lasita hejmo kaj hejmanoj, sed la duan jam pri tio, kio al li devos okazi en la nova loko, kien li veturas. Eble oni pravas.

Mi sidis apud fenestro kaj dume senpense, aŭ preskaŭ senpense, rigardis tra ĝi. Jen ni traveturis la centran placon, kien unuperiode mi ŝatis venadi por simple spiri la etoson de malnova urboparto, denove kaj denove rigardi malnovajn konstruaĵojn. Laŭonidire en diversaj landoj la centra placo de ĉefurbo estas la plej vidinda loko kaj kutime tre ĉarma. Mi estis en kelkaj eŭropaj ĉefurboj kaj havas eblecon kompari. Vere ankaŭ nia ĉefplaco estas vidinda: la domo de la urbestro, bele farbita kaj ĉarme lumigita vespere, palaco de la Justico, multnombraj privataj butikoj, vendantaj kaj diversspecajn bierojn kaj manĝetaĵojn kaj memoraĵojn, sen kiuj ne ekzistas ajna urbo, ajna ŝtato.

Nia urbo etendiĝis laŭlonge de loka rivero. La nuna urbestro estas nemalbona mastro, vere zorganta pri la urbo; pro tio ĝi poiomete komencis aspekti pli kaj pli bone: la vojoj estis jam relative bone asfaltitaj sen la senĉesaj kavoj kaj malglataĵoj ordinare kutimaj en nia lando, apud loĝdomoj aperis lokoj por ripozo, benkoj, kie povis sidi kaj emeritoj, atendantaj siajn nepojn, kaj mezaĝuloj, legantaj freŝajn periodaĵojn. Obliĝis ankaŭ florejoj, kies multkoloreco ĝojigis la okulojn.

Mi ege ŝatas mian urbon. Mi ĉi tie naskiĝis, mi loĝas ĉi tie la tutan ne tiom longan vivon, kaj mi ne estas indiferenta al ĝi.

Jen antaŭ la elurbiĝo la buso preterveturas stadionon, situantan ĉe la urborando. Siatempe en juneco mi ŝatis ĝin vizitadi por iom kuradi, ne por sportaj atingoj kaj rekordoj, sed simple por iom fortigi la korpon. Ankaŭ ĉi tie mi kun grupo de miaj amikoj ofte ludis pilkon, preferante ne kutime piedpilkan ludon, sed volejbalon.

Mi kaptis mian penson pri juneco. Mi ja estas ne tiom aĝa, nur preskaŭ 30-jara. Sed mi pensas pri mi jam kiel pri ne tre juna persono. Jes-jes, pasos ankoraŭ du monatoj, kaj mi iĝos jam tridekjara. Multon mi sukcesis atingi. Kaj la instituton mi sukcesis bone finstudi, kaj defendis doktoran disertacion. Mi havas bonan kaj interesan laboron, pro kiu oni pagas al mi taŭgan salajron.

Sed ĝis nun mi estas fraŭlo. Mi neniam havis tempon por konatiĝi kun iu virino kaj edziĝi. La tutan tempon mi dediĉadis al lernado, al esploraj laboroj. Kaj entute laŭnature mia karaktero estas ne tiom distriĝema. Eble ankaŭ pro tio mi ne povis ĝis nun edziĝi.

Kaj jen ni preterveturas lokon, kiu situas tute proksime al la urbo, sed estas certe jam iom ekster ĝi. Ĉi tie komenciĝas la vastaj kampoj de nia regiono. Kaj ĝuste ĉi tie mi siatempe perdis mian virgecon. Iam mi promenadis ĉi tie, strebante atingi proksime troviĝantan akvujon kun pura akvo. Kaj tie mi sukcesis trovi aventuron.

La tiujara aŭtuno estis kolorriĉa. Kaj la vetero konstante ĉarmis. Mi ĉiam ŝatis rigardi naturajn kolorojn kaj promenadis ofte tra apudurbaj lokoj simple por spiri freŝan negasigitan de la aŭtoj aeron, rigardi belajn vidaĵojn kaj certe uzi la eblecon naĝi en pura akvo de la apudurba akvujo.

Ŝi estis proksimume samaĝa kiel mi, pli poste evidentiĝis, ke same virga. Ni renkontiĝis ĉe la akvujo. Kvazaŭ ne atentante la najbaron, ni komence nur kaŝrigardis unu al la alia. Mia denaska modesteco ne permesis al mi la unua komenci ian flirtecon, eĉ ian parolon. Estas ĝuste ŝi, kiu faris la unuajn tiurilatajn paŝojn. Mi jam ne memoras, pri kio estis tiuj demandoj aŭ kiel komenciĝis tiu nia unua interparolo. Ŝajnas, ke ankaŭ ŝi tute ne atendis de si tiun kuraĝecon ekparoli al mi. Eble unue ni parolis pri vetero, ordinare nenion signifanta babilado; poste, se mi ne eraras, ni iom tuŝis politikajn eventojn, parolis pri literaturo, muziko. Kaj jam poste estis stako el fojno. Mi notis ŝian telefonnumeron ie sur papereto, sed la sorto ankoraŭ ne favoris min (aŭ eble male?), kaj tiu papereto ie perdiĝis. Do, tiu nia unua tute hazarda renkontiĝo restis sola, malgraŭ miaj provoj ie ŝin trovi.

Oni diras, ke ĉiu virino memoras sian unuan viron. Sed la samo estas, verŝajne, ankaŭ pri la viroj. Almenaŭ mi la mian memoras tre bone.

Tiu por mi memoriga loko restis ie malantaŭe. Komenciĝis apudurbaj vilaĝoj, tuta serio da senĉesaj unutipaj vilaĝoj, same bone konataj de mi, ĉar ankaŭ ĉi tie mi sufiĉe ofte estis pro oficaj bezonoj.

Do, mi daŭre restas fraŭlo, malgraŭ jam sufiĉa aĝo. Kie fakte mi povas konatiĝi kun virino? Por multaj el la viroj tio ne estas problemo: ili vizitas kafejojn, dancplacetojn, kinejojn. Sed por mi ... Mi ĉion ĉi ne ŝatas. Mi ne scias, pro kio, sed mi opinias, ke viziti tiujn lokojn signifas (almenaŭ por mi) simple perdi tempon, kaj danci mi ne ŝatas, eble pro tio, ke mi ne scipovas bone danci, sed simple skui la korpon, kiel tion faras la nuntempa junularo: por mi tio estas ne interesa. En kafejoj oni kutime preparas aĉan kafon, plezuron ĝin trinki ne eblas ricevi. Mi hejme preparas por mi kafon multe pli bongustan. Mi havas bonajn konatojn kaj amikojn en Armenio, kie fakte tre majstre oni kuiras vere bongustan kafon, kaj tiuj amikoj iom ankaŭ min instruis pri tiu ne tiom simpla proceduro. Nu, kaj pri kinejoj eĉ eblas ne paroli. Nuntempe, kiam preskaŭ ĉiu jam havas hejme videomagnetofonon, ne necesas viziti kinejojn: ĉion eblas rigardi hejme.

Do, kion eblas fari nun al unuopuloj similaj al mi? En la oficejo ĉe ni ĉiuj virinoj jam delonge estas edziniĝintaj. Hazardaj konatiĝoj surstrate aŭ en kafejoj, tion mi persone ial preferas eviti. Ĉu restas nur konatiĝi pere de lastatempe multnombre aperintaj anoncĵurnaloj? Sed ankaŭ tie plurfoje aperas sufiĉe strangaj anoncoj, similaj al la sekvanta: „Juna virino, kiu konservative rilatas al seksumado, konatiĝus kun samorientita viro, aŭ pli bone kun du aŭ tri samtempe”. Certe tiu anonco plej verŝajne aperis ŝerce. Eĉ mi supozas, ke la telefonnumero estis notita absolute ne ĝusta, falsa. Sed se rigardi aliajn anoncojn, preskaŭ ĉiuj similas unu la alian: „Ĉarma blondulino kun sia 6-jara filo esperas renkonti 25 - 30-jaran viron, kiu povos esti bona mastro en la hejmo kaj patro por la infano”... „50-jara vidvino, kies infanoj estas jam memstaraj, emas trovi proksimume samaĝan viron por kune mastrumi”... „Kie vi estas – zorgema 25-35-jara viro, ŝatanta aventurojn, vojaĝojn?”

Pasis iom da tempo, kaj nia buso haltis en negranda urbo ĉelime kun nia provinco. Por iom gimnastiki mi eliris. Eĉ kvinminutan paŭzon mi preferas uzi por iomete laborigi la korpon.

Elirante, mi kaptis, eĉ iel eksentis ian kaŝrigardon, ĵetitan al mi de antaŭaj sidlokoj de la buso. Komence mi ĝin ne atentis. Simple io atentigis min. Starante flanke de fumantoj (mi neniel povas kompreni tian kategorion de homoj: ajnan minuton ili emas uzi por enspiri cigaredan fumon, ĉu vere tio alportas ian ĝuon?), mi indiferente rigardis ĉirkaŭen, ankaŭ al pasaĝeroj de nia buso. Kaj mi komprenis, ke inter tiuj estas iu de mi konata. Pli ĝuste, unu el la virinaj vizaĝoj al mi ion memorigis, ion malnovan, delonge forgesitan.

Mi provis fosi en mia memoro, kie mi povis vidi tiun vizaĝon, tiun virinon. Eble tio estis jam antaŭ multaj jaroj – la kapo ne volis al mi helpi. Ĉu io ligita kun mia lernado? Ne! Samlernantojn mi memoras sufiĉe bone. Ĉu kun la oficaj aferoj? Des pli ne. Pri laboro mi estas freneza fanatikulo kaj forgesi iun, kun kiu mi kontaktiĝis iam ajn pro la oficaj aferoj, mi certe ne povis. Sed kie mi tamen ŝin kontaktis?

Najbara triopo da fumantoj iom malhelpis min: ili tro brue interparolis, rakontante unu al aliaj laŭ sia opinio „freŝajn” anekdotojn¹ kaj tro laŭte ridaĉis. Ŝajnas, ke ankaŭ aliajn ili malhelpis, sed neniu al ili ion diris. Mi iom flanken moviĝis kaj hazarde troviĝis tuj apud iu virino, kiu estis samvojaĝanto de la unuaj vicoj de nia buso.

„Tiu venteto estas ege agrabla”, mi ekaŭdis ŝiajn vortojn. La voĉo estis agrabla, belsona, trankviliga. Mi rigardis ŝin. Jes, tio estis ĝuste tiu virino, pri kiu mi opiniis, ke ŝia vizaĝo estas iom konata de mi. Multe pli konata de mi estis ŝia voĉo. Kie kaj kiam mi povis kun ŝi kontaktiĝi?

Ĝi estas ne nur agrabla, sed eĉ karesema, mi subtenis tiun ekparolon. Jes la voĉo estis ege konata de mi, same kiel la vizaĝo. Sen tiu ĉi venteto ege senteblus ŝvitiga varmego. Eĉ nun, vespere.

Ni eksilentis. Ankoraŭ pri kio eblas paroli? La ordinaraj priveteraj frazoj. Ĉu sekvus la parolo pri kulturaj aŭ politikaj demandoj? Mia cerbo laboris provante rememori, kie mi ŝin vidis kaj aŭdis. Ja ne estis duboj pri tio, ke tio ĉi iam okazis.

– Nu sufiĉas, Ĵenja. Vi kvazaŭ ne rekonas min.

Kaj ĉi-momente mi ĉion rememoris. Jes, estas ŝia voĉo, kiu helpis min, kiun ne eblis ne rekoni. Ĝi sonis kvazaŭ najtingala kanto. Kiel mi povis ŝin forgesi? ...

Tio okazis dum unu el miaj ripozperiodoj, proksimume antaŭ kvin jaroj. Mi estis ripozanta post serioza operacio, ŝajne la unuan fojon uzante servojn de ripozdomo, kion mi fakte tute ne ŝatas, ĉiam preferante aktivan ripozon, ĉu vojaĝante ien, ĉu ripozante ie proksime al rivero, en ordinara tendo, kaj okupiĝanta pri fiŝkaptado aŭ kolektado de fungoj kaj beroj. Se mi ne eraras, tio estis la unua fojo, kiam mi absolute ne pensis pri mia laboro, pri eksperimentoj, pri flankenmetita nefinverkita artikolo pri lastaj niaj atingoj. Tutajn tagojn mi sidis ie surbenke kaj legis iajn romanojn, kriminalajn, fantastajn. Vespere mi ŝatis venadi al dancplaceto por simple rigardi la dancantojn, inter kiuj fakte ne estis bonaj dancistoj. Kaj ĝuste dum tiuj vesperoj mi rimarkis ŝin. De la ceteraj ŝi diferenciĝis ĝuste per sia dancmaniero eleganta, alloga por rigardi.

Kiel ŝi nomiĝas? Nun por mi tio estis problemo. Nadeĵda? Ne. Maria? Ankaŭ ne tiun nomon ŝi havis. Sed mi ja devas nepre rememori ŝian nomon por iel turni min al ŝi. Ho, jes. Svetlana. Ĝuste Svetlana. Ŝajnas, ke mi karese tiam nomis ŝin Svetik. Kiel mi povis ĉion ĉi forgesi?

Certe mi ne kuraĝis la unua ekkontakti ŝin. La eventoj tiam evoluis laŭ ŝia ordo: foje dum mia ripoz-legado de libro surbenke ŝi aliris kaj eksidis apude, kompreneble petante permeson. Poste kiel kutime komenciĝis nenion signifanta babilado. Tiam ni konatiĝis. Kaj jam ne la legado logis min. Mi jam konstante pensis pri nia plua renkontiĝo kaj interparolo. Ŝi evidentiĝis sufiĉe edukita persono. Ŝia profesio estis pedagogo (en estonteco, ĉar tiutempe ŝi ankoraŭ studentis), edukanto de la plej junaj lernejanoj. Hejme ŝi havis nur patrinon, aliajn parencojn ŝi ne havis. Jen fakte ĉion, kion mi sukcesis ekscii pri ŝi, krom la nomo.

Tiu nia ĉiutaga babilado poiomete ekaliaspektis kaj transformiĝis je pli proksimaj rilatoj. Jes-jes, eblas esprimi tre proksimajn rilatojn. Subite ŝi malaperis el la ripozdomo, tute ne atendite por mi, ne dirinte eĉ adiaŭan vorteton. Eble io al ŝi okazis. Domaĝe, ke mi ĝis tiu momento ne eksciis, kie ŝi loĝas, kaj certe ne povis ŝin trovi.

Kaj jen tiu hazarda renkontiĝo en la buso.

Kompreneble, post tiu halto en la buso ni sidis jam apude fine de la maŝino. Kaj ĉi tie ni daŭrigis nian interparolon.

– Mi scias, ke ĉe vi ĉio bonordas. Kaj bona laboro, kaj defendita disertacio ...

– Ĉu vi interesiĝis pri mia sorto? Sed kiel? Kial? Kaj mi: Mi ja nenion scias pri via nuna stato. Ĉu edzo, infanoj?

– Mi ne scias, kiel al vi klarigi. Jes, mi iom interesiĝis pri via vivo, pri via sorto. Kaj mi ĝojis pro ĉiuj viaj atingoj. La edzo ... Ne, edzon mi ne havas. Pri tio mi eble iam al vi rakontos. Sed la infano ... mi havas ĉarman 4-jaran knabinon Irina (la nomo estis elektita memore al mia patrino). Se vi ŝin vidus (kaj mi tion vere volus), ankaŭ al vi ŝi plaĉus.

„Kvarjara?” mi komencis cerbumi. Kaj ni renkontiĝis antaŭ kvin jaroj. Ĉu eble? ...

Tiuj pensoj plu min turmentis. Mi jam povis pensi pri nenio alia. Jes, tiam kun ŝi estis interese kaj iel trankvile, ia trankvila sento ie interne de la animo. Kun nemultaj virinoj mi sentis min same trankvila. Eble sufiĉas serĉi ankoraŭ iun alian. Nur ŝi estu libera, senedza!

– Pri kio vi pensas? mi ekaŭdis ŝin. – Vi tute min ne aŭskultas.

– Pardonu, nu, certe pri vi, vi ja estas apude.

– Kaj se mi estus fore? ...

– Nu, mi ne scias, ni ne vidis unu la alian kvin jarojn ...

– Certe mi kulpas, ke tiam mi neatendite por vi lasis la ripozdomon. Hejmaj malfacilaĵoj. Mi eĉ ne sukcesis adiaŭi. Pardonu.

– Kaj mi pensis, ke estas ĝuste mi, kiu kulpas.

– Neni-okaze. Kun vi mi sentis min bone, iel trankvile. Kvankam tiam mi vin fakte tute ne konis.

Ĉu eble jam finiĝis miaj serĉoj? Kaj la persona vivo iel normaliĝos?

La estonteco montros! ...

1. „freŝa” anekdoto: rusismo, kiu signifas novelpensitan anekdoton, ne ankoraŭ iam sonigitan.