Politiko

SLOVAKIO

Poreŭropa prezidantino

Fine de marto 2019 pli ol 4,4 milionoj da slovakoj voĉdonis por nova ŝtatprezidanto. Fakte, nur 41,79 % (en antaŭaj elektoj 2014: 50,48 %) partoprenis en la balotado. Venkis, kun 1 056 000 voĉoj, nekonata 45-jara politikistino, advokatino kaj civila aktivulino Zuzana Čaputová [zúzana ĉáputova].

Zuzana Čaputová decidis kandidatiĝi en marto 2018. En la unua fazo de la prezidantaj elektoj ŝi ricevis 40,6 % de la voĉoj. Ŝi kaj Maroš Šefčovič [maroŝ ŝéfĉoviĉ], profesia diplomato, vicprezidanto de la Eŭropa Komisiono kaj komisionano pri la Energi-Unio, kiu ricevis 18,7 % de la voĉoj, avancis en la duan fazon de la elektoj, kiu okazis la 30an de marto 2019. En ĝi Čaputová ricevis 58,4 % de la voĉoj.

Šefčovič, sendependa kandidato kun silenta subteno de la reganta politika partio SMER – sociálna demokracia (DIREKTO – socialdemokratio), ricevis nur 41,6 % de la voĉoj. Malvenko de tiu ĉi sperta kaj longjara diplomato, kiu laboras en altaj postenoj en Eŭropa Unio, estas ankaŭ amara malvenko por la politiko de la reganta partio kaj por ĝia prezidanto kaj eksĉefministro Robert Fico. Entute por la prezidanta posteno kandidatis 15 homoj.

Advokatino

Čaputová studis en la jura fakultato de la universitato Comenius en la slovaka ĉefurbo Bratislavo. Fininte siajn studojn, ŝi komencis labori en la loka magistrato de malgranda urbo Pezinok (ĉirkaŭ 30 km norde de Bratislavo) kiel asistantino en la jura fako, kaj poste kiel loka deputito en la urbo.

En 2016 ŝi ricevis la prestiĝan internacian premion Goldman Environmental Prize (Media premio Goldman) pro sia senĉesa kampanjo kontraŭ malfermo de rubaĵdeponejo en la urbo Pezinok. Čaputová havas ankaŭ sian propran juran oficejon kaj estas aŭtoro kaj kunaŭtoro de pluraj publikaĵoj kaj membro de la reto Environmental Law Alliance Worldwide (ELAW, Tutmonda alianco pri media juro) de mediojuristoj. Ŝi estas divorcinta kaj havas du filinojn.

Politika novulino

De 2017 Čaputová estas fonda membro kaj vicprezidanto de la slovaka socialliberala partio Progresívne Slovensko (Progresema Slovakio). Ŝin favoris tiuj, kiuj ne kredis la promesojn de la nuntempaj regantaj politikaj partioj. Ŝia prezidanta kandidateco baziĝis sur ŝanĝo, vero, egaleco, helpo, justeco kaj batalado kontraŭ koruptado. Ŝi multfoje asertis en la prezidanta kampanjo, ke justeco en Slovakio ne ĉiam aplikiĝas egale al ĉiuj. Ŝiaj grandaj avantaĝoj estas bonegaj scioj pri juro, polurita retoriko kaj preteco reagi en ĉiuj diskutoj.

Inter ŝiaj malavantaĝoj nomeblas sensperteco pri enlanda kaj eksterlanda politiko kaj malforta scipovo de la angla lingvo. Laŭ politikaj analizistoj Čaputová daŭrigos la politikon de la nuntempa slovaka prezidanto Andrej Kiska.

Enpostenigo

La prezidanton oni elektas en Slovakio por servi kvin jarojn. La oficiala enpostenigo okazos la 15an de junio 2019, kaj la unua eksterlanda vizito de Čaputová estos al Ĉeĥio. Okaze de la inaŭguro de la kvina slovaka ŝtatprezidanto, Zuzana Čaputová, la slovaka poŝto (slovake: Slovenská pošta) eldonos poŝtmarkon kun ŝia portreto. Poŝtmarkoj kun portreto de prezidanto havas longan tradicion en Slovakio (ankaŭ en la iama Ĉeĥoslovakio), sed aliloke en la mondo tiaj poŝtmarkoj estas malpli kutimaj.

Zuzana Čaputová ne estas la unua prezidantino de membro-ŝtato de Eŭropa Unio (antaŭis ŝin i.a. Estonio, Kroatio, Litovio kaj Malto), sed la unua prezidantino en la historio de la landoj de la viŝegrada grupo (Ĉeĥio, Hungario, Pollando kaj Slovakio).