MONATO

Leteroj

Hindeŭropaj etimoj (2)

Breandan O'Mearain demandis en MONATO 2004/07-08, p. 6, kio okazis al la etimo sanskrita pitr (patro) en la slavaj lingvoj. La rusa traduko de „patro” estas otec. Tiu ĉi vorto devenas de la slava otici, derivaĵo de la hindeŭropa radiko atta. Por la signifo patro la hindeŭropa lingvo havis du radikojn: pater kaj atta. Laŭ unu teorio, origine la radiko pater havis mitologian signifon (ekzemple „la ĉielo-patro”), dum la radikon atta oni uzis, parolante pri biologia patro. Laŭ alia teorio, en pratempo atta signifis adoptan patron, patrinflankan onklon aŭ patrinflankan avon. Ekzistas ankaŭ tria teorio, ke la radiko aperis en la infana lingvaĵo kaj signifis „paĉjo”.

Kun la signifo „patro” la radiko atta troveblas en multaj hindeŭropaj kaj nehindeŭropaj lingvoj (ofte en la infana lingvaĵo), ekzemple en la hitita, latina, gota, albana, turka, ĉerkesa kaj hungara. Oni renkontas tiun ĉi radikon en la nomo Atatürk kaj verŝajne ankaŭ en Attila.

Resume, la rusa prenis el la hindeŭropa la radikon atta. Sed, nature, la radiko pater ĉeestas en multaj internaciaj vortoj, uzataj en la rusa, ekzemple patriarĥ kaj patriot.

Postskribo. Ankaŭ ni volas diri grandan dankon al André Cherpillod pro lia bonega etimologia vortaro.

Anna kaj Mati PENTUS
Rusio

Indekso
Aboni al MONATO
Flandra Esperanto-Ligo (FEL)
Lasta adapto de tiu ĉi paĝo: aŭgusto 2004