Leteroj

Hindeŭropaj etimoj (3)

Sen pretendi, ke mi estus profunda filologo, mi eble povas rimarkigi la jenon pri la letero pri la hindeŭropaj etimoj (MONATO 2004/07-08, p. 6). La rusa vorto batjuŝka (paĉjo) certe montras ian rilaton al la hindeŭropa formo, dum la vorto otec estas eble de altaja deveno. Ankaŭ tiu ĉi formo havas rimarkindan disvastiĝon, ekzemple en la kazaĥa (Alma Ata, patro de pomoj), turka (Atatürk, patro de la turkoj),, nordsamea (áhčči [ahĉi], patro), finna (isä, patro), hungara (apa, patro), gota (Attila, paĉjo), svisgermana (Ätti, paĉjo), siua (ate, patro) kaj eŭska (aitor, patro).

Se mi ne eraras, petra signifas „patro” en la apaĉa lingvo. Alia mirindaĵo estas, ke en la atabaska na dene signifas „la homoj”. La gaelirlanda formo estas tre simila: na daoine! Cetere, la armena hajr ne rilatas al la gaelirlanda athair [ahir], ĉar la praa kelta „p” ŝanĝiĝis al „h”. La propra nomo de la armenoj tamen, Hajeren, devenas de la nomo Hajk, kiu estis ilia prapatro.

Ndlr: La letero estas publikigita, kvankam antaŭe aperis parte samenhava kontribuaĵo de Anna kaj Mati Pentus, kiuj ne transiris en ilia etimologia pritrakto la limojn de la hindeŭropa lingvofamilio. Ĝustigante la faktojn en la letero de s-ro Weigold, mi devis konstati, kiel aktive la usonaj kaj kanadaj aŭtoritatoj forgesigas nin pri la kulturo de ĉiuj indiĝenaj popoloj sur siaj teritorioj. Alimaniere mi ne povas klarigi fakton, ke en la kanada distrikto de atabaskoj, oni neniam instruis la atabaskan al indiĝenaj lernejinfanoj.