Kun 20 oficialaj laborlingvoj Eŭropa Unio (EU) jam nun estas tiu supernacia konstruaĵo, kiu plej multe elspezas por konservi sian lingvan reĝimon. Kiam Bulgario, Rumanio, Kroatio kaj iam Turkio aliĝos al EU, la lingvoadministradaj malfacilaĵoj plikreskos.
La realeco ne haltigas la hispanan ministron pri eksterlandaj aferoj Miguel Ángel [migél anĥel] Moratinos proponi al la Unio akcepti plurajn regionajn lingvojn de Hispanio. En letero al EU Moratinos klarigis la hispanan intencon, ke la Unio donu al „la eŭska, la kataluna, la valencia kaj la galega la statuson de oficialaj lingvoj de EU.” Tio koncernus „oficialajn lingvojn en Hispanio, kiuj estas vaste uzataj de grava parto de la loĝantaro.”
Samspecan iniciaton entreprenis Irlando jam antaŭe por pli forta oficialigo de la irlanda lingvo, kiu nuntempe nur funkcias kiel traktata lingvo de la Unio, kio signifas, ke la juraj tekstoj estas tradukitaj kaj irlandanoj povas komuniki en la irlanda kun EU-institucioj, sed irlandaj ministroj aŭ eŭropparlamentanoj ne povas uzi sian denaskan lingvon en politikaj debatoj je eŭropa nivelo. Samo validas ekzemple por katalunaj eŭropaj parlamentanoj. La ankoraŭ ratifenda EU-konstitucio ebligas novajn lingvopolitikajn iniciatojn, ĉar ĝi tekstas en la anekso, ke Eŭropa Unio dediĉu „apartan atenton” al tio, ke la „lingva diverseco daŭre estu aplikata”. „Mi estas por tio, ke ĉiuj lingvoj landaj aŭ regionaj estu agnoskataj. Ĉiu devus havi la homan rajton paroli sian denaskan lingvon. Tio estos funkci-kapabla nur per unu neŭtrala pivota lingvo kiel Esperanto,” diras Renato Corsetti, itala socilingvisto.
Moratinos agnoskas, ke lia propono estas iomete „kiĥoteska”. „Ĝia realigo fariĝos tre malfacila”, li diras. Kelkaj observantoj supozas, ke temas unuavice pri interna politika manovro. Per politika puŝo de la minoritataj lingvoj la registaro en Madrido provas trovi subtenantojn por la EU-konstitucio ĉe la anoj de la iberiaj malplimultoj. La registaro planas okazigi referendumon pri la konstitucio. Alia supozo estas, ke Madrido provas „eŭropigi” la kostojn. Ĝis nun Hispanio devas sola kovri la kostojn por la tradukoj de la eŭropaj leĝoj al la hispanaj minoritataj lingvoj.
„Estas kuraĝiga afero ke EU-membroŝtato levas la demandon de lingvoj en EU. Sed se Irlando kaj Hispanio faras tion nur cele al promocio de siaj propraj lingvoj, la pli fundamenta temo de la principoj, kiuj povus gvidi decidofaradon en tiu ĉi kampo restus neklara, sekve je la fino ĝi restus pli multe demando de politika potenco ol de principo,” konstatas Robert Phillipson, konata esploristo de lingvopolitiko kaj lingva egaleco.1
Katalunio kaj Eŭskio, hispanaj aŭtonomaj komunumoj kun granda decid-povo, postulas jam de jaroj eŭropan rekonon de siaj lingvoj, certe nun ke aliaj malpli grandaj lingvoj kiel la malta kaj la estona oficialiĝis en Bruselo. Ili postulas almenaŭ saman statuson kiel la irlanda. „La irlandan uzas nur malgranda procentaĵo de la loĝantaro, dum la katalunan parolas ĉirkaŭ 7 milionoj da personoj, pli ol pluraj aktualaj membroŝtatoj de EU”, venas la interveno de kataluna lingvodefendanto. Ankaŭ la eŭska lingvo havas 600 000 adeptojn, preskaŭ trione pli ol la malta.
Kvankam la temo „lingva diverseco” aperas intertempe pli ofte sur la eŭropa tagordo, la nerefutebla konstato estas, ke la multekosta plurlingvismo, tre laŭdata de la eŭropaj politikaj aktoroj, atingas siajn limojn rilate efikecon. „Plurlingvismo ne estas multekosta,” opinias Corsetti. „La angla lingvo estas multekosta por ĉiuj eŭropaj impostopagantoj, kiuj devas financi ĝian instruadon en siaj lernejoj. Demandu la britajn aŭ usonajn impostopagantojn, kiom ili pagas por lingvoinstruado en lernejoj.” Egalecon la lingvoreĝimo nur teorie garantias – en la realeco oni ne povas funkcii sen scipovo de la angla sur la brusela politika teatro. „Tio estas nur la pruvo ke Bruselo estas periferia urbeto rilate al Vaŝingtono,” rezignacie konstatas Corsetti.
| Indekso |
| Aboni al MONATO |
| Flandra Esperanto-Ligo (FEL) |
| Lasta adapto de tiu ĉi paĝo: oktobro 2004 |