Spirita vivo

Kortuŝa tenero

Estas miregige legi la recenzon de Carlo Minnaja pri Leteroj de Paŭlo kaj lia Skolo, tradukita de Gerrit Berveling (MONATO 2005/5, p. 21-22). Minnaja faras la demandon: „Kial Paŭlo iĝis tiom fama kompare al aliaj kristanaj predikantoj?” Multaj homoj ja opiniis, ke Paŭlo estas „la ĉefa apostolo” kaj „la unuaranga teologo de la eklezio”.

Sed aliaj demandis: „Kristo aŭ Paŭlo?” La kontrasto ne estas persona afero, sed inter la vere kristana mesaĝo kaj la erara paŭla versio. Multaj – eĉ ekleziaj gravuloj – konvinkiĝas, ke kristanismo estas pli paŭleca ol kristana.

La unua parto de la recenzo rakontas etan historion de Paŭlo. Sed la esenca vero estas, ke Jesuo pasigis grandan porcion de sia pastreco, trejnante dek du disĉiplojn por formi kernon de kristana frataro. Tiuj poste daŭrigu la laboron. Sed kio okazis? Preskaŭ tuj kiam Jesuo foriris de ili, Paŭlo aperis kaj diris al la disĉiploj, ke ili malpravas kaj ke li havas la realan version de la evangelio. Estas ne mirinde, ke ili malinkline ricevis lin kaj ke amara kaj longedaŭra disputo okazis inter li kaj la disĉiploj.

Minnaja asertas, ke Paŭlo „ne distingas inter judoj kaj nejudoj, kaj eĉ ne inter kristanoj kaj nekristanoj”. Sed li distingas inter viroj kaj virinoj! Ĉiuj, kiuj legas la epistolojn de Paŭlo, devas konstati, ke Paŭlo havis violentan antaŭjuĝon kontraŭ virinoj. Li konsideris ilin nepre malsuperaj kaj rifuzis al ili ian ajn rangon aŭ parton en la kristana pastreco.

Minnaja skribas pri la „kortuŝa tenero” de Paŭlo, sed ne estis Paŭlo, sed Jesuo, kiu montris grandan teneron pri virinoj; pluraj estis inter liaj intimaj sekvantoj (ekzemple Marta kaj Maria, Saloma, kaj Suzana). Efektive, oni diras, ke, krom Johano, nur kelkaj fidelaj virinoj restis ĉe la Kruco; la aliaj forlasis Lin kaj fuĝis.

Kia diferenco estus farita, se Pilato prenus en konsideron la vortojn de sia edzino (Mateo, 27:19).

Jesuo montris grandan kompaton por virinoj, kiuj estis la viktimoj de kontraŭleĝaj deziroj de viroj. Aliflanke Paŭlo malestimis virinojn ĝenerale kaj precipe junajn vidvinojn (I Timoteo, 5:3,9-15). Por vidvinoj, laŭ Paŭlo, seksabstino estas plej bona kaj geedzeco estas por la neregeneritaj (I Korintanoj 7:8-9). Plurfoje Paŭlo skribas, ke virino estas malsupera kaj devas submeti sin al viro (ekzemple Efezanoj 5:22-24). Li ordonas virinojn silenti dum publika adorado kaj malpermesas al ili ian ajn parton en la pastreco (I Timoteo 2:8-12).

Sendube Paŭlo ne montras „kortuŝan teneron” al virinoj. Efektive li kulpas pri la aĉa traktado de virinoj en la eklezio. Estas ĉefe pro li, ke dum multaj jarcentoj oni ekskludis ilin de la pastreco; la romkatolikoj ankoraŭ ekskludas ilin.

Laŭ tiu traktado de duono de la homaro oni tute ne povas kompreni la proponon de „simileco”, kiu, laŭ Renato Corsetti, troviĝas inter Paŭlo kaj L. L. Zamenhof; kaj Paŭlo certe ne povus kompreni la specon de kortuŝaj rilatoj de Rozalia, Klara kaj Lidja kun la majstro.

Iuj partoj de la epistoloj de Paŭlo estas inter la plej belaj en la Nova Testamento, ekzemple I Korintanoj 13 kaj Romanoj 8, sed, aliflanke, li faris viron blinda (Agoj 13:11) kaj kruele traktis aliajn, kiuj aŭdacis kontraŭstari lin (I Timoteo 1:20). Kiel skribas Minnaja, Paŭlo deklaras, ke „ĉiuj homoj estas filoj de Dio” kaj ke Dio „zorgas pri ĉiuj popoloj sendistinge”. Sed aliloke li priskribis la tutan kretan popolon kiel mensogulojn kaj mallaboremajn manĝegemulojn (Tito 1:12-13).

Oni povas kulpigi Paŭlon pro ĉio, kio iam estis malbonega en kristanismo: la monda potenco, anatemita netoleremo kaj malestimo al la racio; sed ĉefe pro la terura koncipo de „morala forto”. Tiel, Paŭlo, ne Petro, estis la roko, sur kiu oni konstruis la Eklezion.