Politiko

INTERNACIAJ RILATOJ

Mara koŝmaro

Jugoslavio interkonsentis pri landlimoj kun Italio, per kio precize estis difinita ankaŭ la mara limo en Adriatiko. Oni difinis punkton M5, kie intertuŝiĝis linio inter tera limpunkto kaj la internacia maro. Kiam disfalis Jugoslavio, okazis principa interkonsento inter Slovenio kaj Kroatio, ke la limoj inter ili restu tiuj, kiuj estis ene de Jugoslavio, sed neniu tuŝis la demandon pri la mara limo.

Laŭ la internacia mar-kodo la slovena marlimo kun Italio estas la iama jugoslav-itala marlimo. Sed kun Kroatio la marlinio devus iri meze de golfo duone kroata kaj duone slovena. Tiamaniere la slovena maro estus trianguleto, kiu ne atingus la internacian maron, fermita unuflanke per la limo kun Italio kaj aliflanke per la limo kun Kroatio.

Ĉar Slovenio devas kalkuli kun eventuala disfalo de Eŭropa Unio kaj kun la eblo, ke ĝi denove estus tute suverena ŝtato sen eliro al la internacia maro, ĝi volas interkonsenti kun Kroatio pri slovena koridoro, per kiu eblus navigi al la slovena haveno Koper, sen peti permeson de Kroatio aŭ Italio (kiel Francio aprobis koridoron al Monako).

Ekologiaj problemoj

En 2003 la kroata parlamento proklamis ekologiŝirman maran zonon, kiu plivastigas la markompetentojn de la kroata polico je plia trideko da kilometroj en la internacia maro. Tiu ĉi leĝo ne deklaris, ke Kroatio alproprigis plian marteritorion; simple ke ĝi decidis ekzorgi pri ekologiaj marproblemoj sur pli vasta areo. Praktike la decido signifas, ke nun la kroata ekologia zono enhavas ankaŭ la tutan slovenan marteritorion.

La proklamo kaŭzis grandan eksciton en Slovenio. Komence de oktobro 2005 la slovena parlamento siavice akceptis leĝon pri ekologia ŝirmzono, kio plivastigis la kompetentojn ankaŭ de ĝia polico. Tio signifas, ke slovenoj ekologie respondecus pri iom da kroata marteritorio.

Reage ekscitiĝis kroatoj, kies parlamento deklaris la slovenan leĝon senvalora. Samtage la kroata ministrino pri eksterlandaj aferoj Kolinda Grabar-Kitarović sendis leteron al sia slovena samrangulo, Dimitrije Rupel, proponante, ke internacia kaj neŭtrala tribunalo decidu la aferon.

Parlamento

Sed slovenoj ne ŝatas tiun solvon, kiu povus esti malavantaĝa por ili. Ili insistas pri jam atingita interkonsento pri markoridoro el la jaro 2002 inter la tiamaj registaroj. Tiun interkonsenton akceptis kaj ratifis la slovena parlamento, sed la kroata ne ratifis ĝin, kaj tial ĝi neniam ekvalidis.

Aliflanke la slovenoj volas „komerci” pri la afero. Ili pretus doni du malgrandajn surterajn teritoriojn al kroatoj kontraŭ markoridoro. Kroataj politikistoj scias, pri kio temas, sed neniu reganta partio post 2002 kuraĝis proponi tiel „fordoni” la propran teritorion, timante la politikajn riskojn.

Tamen la kroatoj timas, ke, kiam Kroatio kiel definitiva kandidato por EU-membriĝo komencos detale intertrakti kun la unio, Slovenio – jam membro de la 25-ŝtata unio – eble negative influos la diskutojn. Tiel restas situacio, kiu estigas malamikecon inter du najbaraj ŝtatoj kaj malutilas al ambaŭ.