El mia vidpunkto

Primitive

Ĉu ne estas brila ideo, kiun havis Nicholas Negroponte? Li volas havigi al ĉiu infano de la mondo komputilon. Kiel tio povas funkcii? Per simpla, malmultekosta komputileto, kiu ne dependas de kurento kaj telefon-reto. La de Negroponte fondita Media Lab, komputila laboratorio de elit-universitato MIT en Bostono (Usono), evoluigis tian komputilon, kiu kostas iom pli ol 100 usonajn dolarojn. Oni funkciigas ĝin per kranko: se infano turnas ĝin dum unu minuto, la komputileto disponas kurenton sufiĉan por duona horo. Al Interreto ĝi konektiĝas per radiosistemo.

La prototipon Negroponte prezentis dum monda pintkonferenco pri komunikada socio en Tunizo en novembro 2005. „Tio estas esprimo de mondvasta solidareco”, entuziasmis Kofi Annan, la ĝenerala sekretario de UN. Nun oni komencas produkti la minikomputileton, tamen ne en la koncernaj landoj, por kiuj ĝi estas destinita, sed en Tajvano; Quanta [kvanta], mondvaste la plej granda kompanio, konstruanta komputiletojn, produktos la unuajn sep milionojn da aparatetoj por Ĉinio, Barato, Brazilo, Egiptio, Niĝerio kaj Tajlando.

Kiu profitos?

Kiu krom Quanta profitos? Nu, eble la afero utilos ankaŭ por la lingva hegemonio de Usono, ĉar la infanoj en la tria mondo lernos anglajn terminojn komputilajn. Sed ĉu tio vere utilos por ili? La registaroj de la koncernaj landoj devos aĉeti la komputiletojn kaj donaci al siaj lernantoj. Se ili faros tion, la uzota mono mankos por aliaj taskoj. „Kion ni vere bezonas, estas pura akvo kaj veraj lernejoj”, kritikis delegito el Kameruno dum la menciita komunikada pintkonferenco. Delegito el Malio asertis, ke la projekto estas ruza merkatika instrumento, per kiu okcidentaj industri-landoj volas akapari la merkaton de la tria mondo sub mantelo de altruismo.

Diskriminacio

Fakto estas, ke oni disponigos al triamondaj infanoj primitivan aparateton, sen fiksita disko kaj la kutimaj programoj, kiujn disponas ordinaraj komputiloj, kiujn ricevas lernantoj en okcidentaj landoj. Oni povas paroli pri diskriminacio. Krome oni povas disputi, ĉu entute infanoj en Afriko, Azio kaj Sud-Ameriko vere bezonas Interreton por progresi, aŭ ĉu ne estus pli bone helpi ilin per multe pli ordinaraj aferoj, kiel edukado (gepatroj en triamondaj landoj tre ofte ne povas pagi lernejajn kotizojn) kaj medicino.

Jarfine de 2005 oni mondvaste memoris la cunamokatastrofon, kiu mortigis je Kristnasko 2004 laŭtakse 230 000 homojn. Tiam mondonacoj por la viktimoj abundis. Sed kiu interesiĝas pri la fakto, ke proksimume sama nombro da infanoj mortas ĉiumonate en Afriko pro malario? Ilin ne savas la centdolaraj komputiloj de Negroponte. Ĉu estas tro primitive eldiri tian komparon? Eble, sed ĉu oni ne supertaksas la valoron de Interreto por homoj, kies plej simplaj (primitivaj) vivbezonoj estas neglektataj? Por vivi digne, ili bezonas ne komputileton (per kiu – ho miraklo! – laŭ Negroponte la infanoj ankaŭ povas ludi), sed trinkakvon, nutraĵon, medikamentojn kaj tute ordinaran lernejon. Sed eble per la Interreto ili ja ekscios, kiel fosi putojn kun pura akvo ...