Leteroj

Atleto de naciismo

Ŝokis min trovi en la rubriko „Moderna vivo” (MONATO 2006/2, p. 16) ege malmodernan vidpunkton pri historio. Parolante pri la 600-jara jubileo de la naskiĝo de Skanderbeg, Bardhyl Selimi parolas pri kontribuo de la albana nacia heroo al la „defendo de la okcidenta civilizacio”. La esprimo estas tute fremda al la tiama periodo: en la tempo de Skanderbeg oni parolis pri la „protektado de kristanismo”. Ĝi, male, memorigas esprimojn de la nuntempa ekstrema dekstro, ĉefe, sed ne nur, el Usono. Ĉar same ŝokus aŭdi nun laŭdon al imperiestroj Marko Aŭrelio aŭ Justiniano kiel protektintoj de la „okcidenta civilizacio” kontraŭ la ĝermanaj barbaroj. Pli proksime en la tempo oni parolis en mia lando pri „komunismaj hordoj” disfaligontaj tiun saman civilizacion. Kaj meze, amaseto da popoloj kaj ideologioj laŭvice fariĝis la celo de tia esprimo. Tamen, tute kompreneble, la eŭropa moraro evoluadis kaj ŝanĝiĝis iom post iom, same kiel ĉie en la mondo, i.a. ankaŭ tiu de turkoj. Estus tre dezirinde, ke albanoj kaj entute balkananoj serioze reviziu sian historion, kaj elsarku multe da naciisma tordado de la okazaĵoj en la longa kaj varia otomana periodo: tio estis komprenebla sinteno dum la periodo de nacia vekiĝo kaj iom post la sendependiĝo, sed bedaŭrinde ĝi senfine stagnas kaj, jam en la komenco de la 21a jarcento, delonge stinkas. Legante en la sama artikolo, ke la duono de „la albanaj teritorioj” inkluziviĝis en „kvin najbaraj slavaj kaj greka ŝtatoj”, mi ne povas pli miri pro la facilanimeco taksi terpecon iu- aŭ ali-etna, sen iu ajn nuancigo, krome en artikolo tute ali-tema. Kaj en ekstreme miksita regiono, kiel Balkanio, des pli tiu de antaŭ 150 jaroj! Krome, denove estas kronologia eraro: en 1912 tute ne estis kvar slavaj regnoj en Balkanio.

En similaj okazoj, mi petas al la redakcio pli striktan kontrolon de la enhavo de la artikoloj.