Libroj

Unika vortaro por lernantoj

Post la du etvortaroj pri Laboro kaj lernado, kaj Lingvo kaj komunikado, sekvas ĉi tiu tre konciza, preskaŭ enpoŝportebla, unika vortaro. La enhavo estas aranĝita laŭ temoj, ekzemple „Familianoj, parencoj”, „Domo, loĝejo”, „Maljuneco kaj morto” kaj multaj aliaj. Ĉe ĉiu ĉeftemo estas aro da subtemoj, logike vicigitaj, kaj ĉe ĉiu subtemo sekvas utila aro da temoj kaj terminoj tiurilataj, ĉiu sur aparta linio. Ekzemple:

Ĉeftemo: „Junaĝo, geedziĝo”, kiun sekvas subtemo:
„junulo”, kiun sekvas subsubtemoj:
„knabino, junulino, knabo, junulo”;
„viziti malbonan societon”;
„la tuta vivo estas antaŭ li”;
„protesti/ribeli kontraŭ io”
kaj post tio plia subtemo:
„junularo”, kiun sekvas subsubtemo:
„gejunuloj;”
„senzorga”

Unuarigarde, la tuto aspektas tute ĥaosa kaj malfacile komprenebla. Nu jes, tia ĝi estas, se oni uzas ĝin kiel ordinaran vortaron. Mankas difinoj, klarigoj, indekso. Sed nun pensu: Supozu, ke vi estas lernanto, kaj via tasko prepare por klaso pri la angla, esperanta aŭ hungara lingvo estas lerni utilajn ĉiutagajn vortojn por esprimi familiaraĵojn kaj kelkajn eble utilajn frazojn, utilajn, kiam oni diskutas tiujn familiaraĵojn. Por la hodiaŭa klaso oni lernas vortojn pri la junaĝo kaj geedziĝo. Krom la ordinarajn vortojn, kiujn instruas ordinara lernolibro, kiel trovi specifajn vortojn, rilatantajn al la temo „junaĝo kaj geedziĝo”?

La instruisto diras al vi: Lernu la vortojn en sekcio 4 de la vortaro pri „Homa vivo kaj loĝado”. Poste, en la klaso ni konversacios pri hejmaj aferoj kaj praktikos la uzadon de la vortoj, specife rilatantaj al tiu ĉeftemo.

Aŭ imagu alian situacion: Vi estas hungaro, studanta aŭtodidakte, kaj volas lerni la vortojn anglalingvajn kaj esperantajn pri hejmaj aŭ familiaj aferoj, por tiel pligrandigi vian konon de la vortaro de tiuj du lingvoj. Sekcio 4 de la vortaro prezentas al vi, en paralelaj kolumnoj, zorge interagorditaj, la vortojn en la angla, en kolumno 1; en Esperanto, en kolumno 2; kaj la hungara en kolumno 3.

Por kiaj studentoj eble utilus ĉi tia vortaro? Nu, supozu, ke vi laboras en hungara meblobutiko kaj bezonas scii la anglalingvajn terminojn por multaj hejmaj mebloj, kiujn angle parolanta aĉetemulo emas prienketi aŭ eble aĉeti. Nu, vi ja bezonas scii la anglalingvajn nomojn de la multaj mebloj en la butiko, ĉu ne? Kaj, eble, ĉar vi estas internaciemulo, vi decidas lerni ankaŭ la esperantajn nomojn de la mebloj.

Aŭ, kompreneble, supozu, ke via propra lingvo estas nek la hungara, nek la angla, sed vi turismas en Usono aŭ en Hungario; konante la esperantajn nomojn de la koncernaj mebloj, kiuj interesas vin, vi povas antaŭstudi la anglajn aŭ hungarajn nomojn de tiuj mebloj, antaŭ ol viziti la meblobutikojn.

Subite oni komprenas, ke la nekutima aranĝo de temoj, subtemoj, kaj ceteraj en ĉi tiu etvortaro, anstataŭ esti arbitra kaj konfuza, tute male prezentas al vi ĝuste la terminojn, kiujn vi bezonas lerni, por via celo, laŭ tre facile utiligebla aranĝo.

Antaŭvidata estas serio da diversaj aliaj fakaj etvortaroj, tiel ke, iom post iom, konstruiĝos biblioteko da fakvortaroj, el kiuj oni povas elekti la deziratajn temojn por studi. Ĉar nur tri tiaj etvortaroj ekzistas jam nun, povas ŝajni, ke la elekto estas tre limigita. Sed iom post iom la elektoj plimultiĝos, kaj, espereble, la tuta serio tre helpe servos la praktikan utiligon de Esperanto kiel peranta lingvo en la ĉiutaga vivo.

Bone presita, fortika libreto, tre utila por siaj specialaj aplikiĝoj.

Ilona Koutny: Angla-esperanta-hungara etvortaro pri homa vivo kaj loĝado. Eld. Prodruk, Pozńan, 2005. 156 paĝoj gluitaj. ISBN 83-89887-109-3.

Por mendi, vi krozu al la Retbutiko.