Moderna vivo

JAPANIO

Frua enlitiĝo, frua ellitiĝo

Japanio estas riĉa lando, kie abundas manĝaĵoj, tiel ke oni eĉ forĵetas multajn ankoraŭ manĝeblajn pladojn. Tamen en ĉiuj generacioj troviĝas tiuj, kiuj neniam matenmanĝas. Laŭ statistikoj en 1975 6,3 % de la japanoj ne matenmanĝis; en 2003, 10,1 %.

Precipe pli ol 20 % de la viroj inter 20 kaj 39 jaroj ne matenmanĝas. Ankaŭ, en la jaro 2000, 16 % de la elementlernejanoj kaj 20 % de la mezlernejanoj (12-14-jaruloj) ne matenmanĝis. Laŭ alia enketo inter 2305 patrinoj, 10 % de la unu- ĝis tri-jaruloj ne ĉiutage ricevas matenmanĝon.

Krome konstateblas rilato inter matenmanĝo kaj enlitiĝo: ne matenmanĝis 2,9 % de la beboj, kiuj enlitiĝis antaŭ la 8a horo vespere; 13,8 % de tiuj, kiuj enlitiĝis inter la 10a kaj 11a horoj; kaj 50,0 % de tiuj, kiuj enlitiĝis post noktomezo.

Kampanjo

Rezulte ekde aprilo, la komenco de la japana lernojaro, la ministrejo pri edukado kaj scienco komencis kampanjon „Frua enlitiĝo, frua ellitiĝo kaj matenmanĝo”. Ĝis 1997 la ŝtato ne respondecis pri tiaj familiaj aferoj, sed en tiu jaro okazis en urbo Koobe mortigoj de geknaboj fare de knabo: kulpis fuŝa hejma edukado. Pasintjare la registaro publikigis fundamentan leĝon pri manĝedukado, kiu fariĝis bazo de la kampanjo „Frua enlitiĝo, frua ellitiĝo kaj matenmanĝo”.

Matenmanĝi ŝajne rilatas al klereco. Laŭ la Nacia Esplorejo pri Edukpolitiko, 13-jaruloj kiuj ĉiam matenmanĝas, ricevas pli altajn lernejajn poentojn ol la senmatenmanĝuloj. Prof. Suzuki Masaŝige de la universitato Ŭaseda diras, ke matenmanĝo estas energio-fonto bezonata por taga agado: kiuj matenmanĝas, havas 50 % pli densan glukozon unu horon poste, ol tiuj, kiuj ne manĝas. La profesoro rekomendas, ke oni matenmanĝu kvalite, tagmanĝu simple por ŝtopi energio-mankon, kaj vespermanĝu lukse.

Tri kategorioj

Por matenmanĝo necesas tri kategorioj de manĝaĵo: rizo kaj pano, kiuj donas glukozon; ovoj kaj fromaĝo, kiuj konsistas el proteino; kaj vitaminoj kaj mineraloj, kiujn bezonas la cerbo por uzi glukozon. Por vespermanĝo necesas viando kaj fiŝaĵo por fari ostojn kaj muskolojn dum la dormo.

Tamen malgraŭ registaraj kampanjoj malfacile estas matenmanĝigi lernejanojn. En socio, kie laboristoj devas sklave labori kaj ofte ne revenas hejmen ĝis malfrue, fojfoje mankas ĉe familioj la kutimo kune manĝi. Familianoj, inkluzive de la junaj, ofte aĉetas manĝaĵojn ĉe tiel nomata oportuna vendejo kaj manĝas solaj.

Kie homoj ne vivas homece, tie mankas homeca manĝo. Manĝaĵo estas ne nur kalorioj por la korpo, sed samtempe nutraĵo al la koro. Ne matenmanĝi indikas krizan familion kaj krizan socion.