El ekonomia vidpunkto la sistemo de internaciaj respondkuponoj (IRK) estas unikaĵo: per ĝi eblas protekti sian investon kontraŭ inflacio kaj kontraŭ valutŝanĝoj. Tamen, pro novtipaj komunikiloj la IRK riskas malaperi.

Kiel oni aranĝu, ke eksterlanda korespondanto ne devu elspezi monon por respondi al letero? Ekde 1907 eblas aĉeti en poŝtoficejo IRK, kiun oni aldonas al la korespondaĵo kaj kiujn eksterlandanoj povas interŝanĝi kontraŭ poŝtmarko por internacia letero. Tiel tiu nur devas porti la malgravajn kostojn de papero kaj koverto. La sistemo de la Universala Poŝta Unio (UPU) funkcias ĉie; krome estas kelkaj sistemoj limigitaj al iuj regionoj, ekzemple la eksaj brita kaj franca imperioj.

Ĉar la IRK restis ĉiam validaj kaj ĉie estis proksimume samvaloraj (nome afranko de internacia letero), oni en praktiko malofte ŝanĝis ilin, sed konservis ilin por iu posta uzo. Ili ofte estis uzataj kiel internacia valuto por malgrandaj pagoj, ekzemple membrokotizo de asocio aŭ aĉeto de libro.

IRK neniam estis grandskale uzataj, sed nun ilia ekzisto estas minacata de du flankoj. Unuflanke retpoŝto pli kaj pli forpuŝas la tradician paperan leteron, ankaŭ en triamondaj landoj. Aliflanke, en nuntempa rapida ŝanĝiĝanta ekonomio, pagilo eterne stabila kaj valida iĝis anakronismo. Eĉ en grandaj poŝtoficejoj oni riskas renkonti giĉetistojn, kiuj neniam vidis IRK kaj nur post iom da diskutado kaj informpetado pretas akcepti ilin. Sur novtipaj IRK estas presita validoperiodo, kiu ĉiufoje estas malpli longa.

Kvankam oficiale ne estas planoj por nuligi la sistemon de IRK, antaŭvideblas, ke ĝia uzo post kelkaj jaroj iĝos tiel malofta, ke ĝia pluekzisto ne havos sencon. Estas do konsilinde interŝanĝi sian stokon de IRK kaj ne plu meti ilin en tirkeston por iu posta uzo. Ĉe novtipaj IRK oni nepre atentu pri la validodato.

Roland ROTSAERT

www.upu.int/irc/fr/index.shtml: oficialaj paĝoj de Universala Poŝta Unio.
www.couponreponse.fr: paĝoj de privata persono kun pli detalaj informoj.

Tiu ĉi artikolo povas esti libere kopiita aŭ tradukita por nekomercaj celoj, se oni mencias la fonton: Artikolo de Roland Rotsaert el MONATO (www.monato.be).

Lasta adapto de tiu ĉi paĝo: 2019-04-17