Turismo

SUD-EŬROPO

Vojaĝo en Iberio

Por la pasinta somero mi planis instrui en la franca Esperanto-Kulturdomo Grésillon [grezijó] kaj poste veturi tra Francio. Tamen ĉi lasta intenco ne realiĝis. Mian paroligan Esperanto-kurson en Grésillon partoprenis homoj el diversaj landoj, inter kiuj ankaŭ portugala geedza paro Miguel [migél] kaj Manuela Boieiro [bojajru]. Ambaŭ invitis min gasti ĉe ili. Tio vere pensigis min pri vizito al Portugalio, en kiu mi antaŭe ne estis. Fine mi akceptis la inviton. Mi pensis: Ĉu mi sukcesus ekkoni tiun landon kaj ties multfacetan vivon dum mallonga tempo?

Al Portugalio mi veturis trajne tra Tuluzo. Mi trapasis la francan-hispanan landlimon ĉe la Atlantika Oceano. Pireneoj ne tiel impresis al mi, kiel la multe pli altaj Alpoj. La apudeco de la oceano kaj supermara alteco influas la veteron: mi havis la impreson veturi ne al la sudo de Eŭropo, sed al aŭtuna Rusio, mia patrolando, kun ties grizaj nuboj, vento kaj malvarmo.

Atinginte Lisbonon, kun priskribita itinero en la mano, mi ekpaŝis sur kajo de la moderna neordinare vasta, plensuna Orienta stacidomo. Ne estis problemo trovi la bezonatan bushaltejon: tiel precizaj estis la informoj de la gastiganta familio. Kaj jen mi ekveturis al Alcochete [alkuŝete], kiu troviĝas je 20 km for de la ĉefurbo. Survoje al ĝi mi pasis laŭ la 16-kilometra ponto „Vasco [vasku] da Gama”, kiu estas plej longa en Eŭropo.

Festo de Alcochete

Komence de mia restado familio Boieiro invitis min al la urba festo. Antaŭe Miguel estis 19 jarojn urbestro de Alcochete. Antaŭ kvar jaroj li elposteniĝis, tamen li plu aktivas en la urba konsilio kaj en multaj lokaj organizaĵoj. Ankaŭ Manuela aktive partoprenas en la socia vivo de Alcochete. Danke al tio ni triope aliĝis al la oficiala akcepto de la urbestro.

Oficistoj de la urbodomo, vestitaj en kostumoj (kompatinduloj: ekstere ja estis varmege – 35 gradoj!), iris tra la urbaj stratoj, vizitante diversajn profesiajn kaj amatorajn meti- kaj pentraĵekspoziciojn, trinkante kaj manĝante bongustaĵojn (i.a. daktilojn kun fromaĝo!). Surmetinte decajn vestojn por la okazaĵo, ankaŭ mi stoike suferis la varmegon.

La solena malfermo de la festo finiĝis per hisado de naŭ diversaj flagoj sur la ĉefa placo de Alcochete. Miguel hisis la flagon de Eŭropa Unio. Tiel komenciĝis la tradicia aŭgusta festo de la urbo Festas do Barrete Verde e das Salinas (Festoj de la verda ĉapo kaj la salejoj), kiu havis tre riĉan kaj allogan programon. Tiun vesperon, bele ornamita per diverskoloraj lampoj kaj rubandoj, Alcochete plenplenis je homoj: ne nur urbanoj, sed ankaŭ gastoj el najbaraj urboj ĝuis la varman vesperon kaj festan etoson, spektante koncerton de folklora ensemblo.

Toreado

Lige kun mia gastado unu el la amikoj de familio Boieiro donacis biletojn por taŭrobatalo. Iun vesperon mi kaj Manuela eksidis antaŭĝue sur centraj subtegmentaj lokoj, ĉar je 6a horo posttagmeze ankoraŭ varmegas en Portugalio. La toreado postlasas neforgeseblajn impresojn. La afiŝo anoncis, ke en ĝi partoprenos ses kvarjaraj taŭroj, kiuj pezas proksimume po 550 kg. Feliĉe, dum la portugalaj taŭr-bataloj oni ne mortigas taŭrojn kontraste kun la hispanaj. La toreadoj, organizataj ĉi tie, reprezentas dupartan spektaklon. Post la impona eliro de bele vestita loka orkestro, kiu ludis la himnojn de Portugalio kaj Alcochete, sekvis majesta sinprezento de la ĉevalrajdantoj – rajdantoj kaj matadoroj, kiuj estis varme bonvenigataj de la ĉeestanta publiko. Poste komenciĝis la toreado mem. La lerta rajdado de rajdantoj kaj ilia profesieco entuziasmigis la publikon, kiu emocie reagis kaj forte aplaŭdis. Fine, ok bravuloj, havantaj siaspecajn kostumojn kun verdaj ĉapeloj surkape, kaptis la beston: unu el ili saltis sur ĝiajn kornojn, alia tiris la voston por malfortigi ĝin, aliaj ĉirkaŭis kaj saltis sur la taŭron. Vere tiuj viroj elektis tre danĝeran ŝatokupon!

La urba festo daŭris ses tagojn kaj ĉiu el ili havis tipe portugalajn programerojn: katolikan procesion, koncertojn de gitaristoj kaj blovorkestro, profesiajn aŭ amatorajn plenumojn de la famaj faduoj, lokan foiron. Okazis ankaŭ spektaklo, kiu estis reprezenta por la tuta festo. Enkadre de ĝi la urbestro honoris kelkajn urbanojn pro iliaj meritoj, i.a. ankaŭ la plej kuraĝan verdĉapelulon. En tiu spektaklo estis ankaŭ miniatura toreado, en kiu krom plenkreskuloj aktoris ankaŭ infanoj kaj taŭrido. La festo de Alcochete finiĝis per meznokta malhisado de la flagoj kaj per prezentaĵo de piroteknikaĵoj.

Vizito al Lisbono

Mi restadis kelkajn tagojn en Lisbono, trarigardante vidindaĵojn sola laŭ la indikoj de Manuela kaj Miguel. Necesas mencii, ke en Portugalio multaj homoj bone komprenas aŭ parolas la francan lingvon: tradicie tie oni lernas la francan kiel la unuan fremdan lingvon, sed ekde certa tempo la landon ĉiam pli invadas la angla.

La vetero malboniĝis: ekblovis tre forta kaj iom malvarma vento kaj eĉ pluvetis. La relative friska vetero ne malhelpis min ekkoni la antikvan ĉefurbon de Portugalio, kiu konis invadojn de visigotoj kaj araboj, romianoj kaj hispanoj. Sur ties stratoj paŝis Vasco da Gama, Kolumbo kaj Magelano. Nun pri tio kaj multo alia atestas arkitekturaj kaj historiaj monumentoj. Vere la tempo ne sufiĉis trarigardi ĉion, sed mi uzis la turistan buson por veturi tra la urbo.

En Lisbono mi ne preterlasis la okazon veturi ankaŭ per la tipa unuvagona tramo, kiu estas multe ŝatata de eksterlandaj turistoj. Estis interese viziti ankaŭ urbon Sintra – perlo de Portugalio, kiu troviĝas ĉe la atlantika marbordo kaj estis somera rezidejo de portugalaj reĝoj en la mezepoko. Veturante el Lisbono al Setúbal, banloko kaj samtempe industria centro, sur monteto videblis malnova araba fortikaĵo de urbo Palmela. Tie aleo de altstaturaj palmoj ege impresis al mi pro ties kunigitaj kronoj.

La lastan tagon de mia restado en Portugalio mi vizitis kune kun miaj gastigantoj du muzeojn de Lisbono. En unu el ili, tiu de Calouste Gulbenkian, estas eksponataj eksterordinaraj artaĵoj, kolektitaj de la petrola magnato mem. Kelkaj el ili datumas de 2800 jaroj antaŭ Kristo. La kastelo de São Jorge [saŭn ĵorĵe], al kiu malrapide grimpis nia buseto, estis konstruita sur la plej alta pinto de la urbo. De tie perfekte ni ĝuis belegan panoramon de la urbo kaj ties plej malnovaj kvartaloj.

En la hispana ĉefurbo

Por reveni al mia hejmurbo Ivanovo en Rusio mi devis traveturi Hispanion. Do, mi profitis la okazon viziti ankaŭ tiun alian iberian landon. La veturo al Madrido estis planite efektiviĝi per taga buso (pri tio insistis Manuela), por ke mi povu pli bone vidi la iberiajn pejzaĝojn. La sidado sur komforta kaj larĝa fotelo en klimatizita buso agordis al dormeto, la ŝoseo ja estis tiel glata, ke oni ne sentis skuadon. Tamen la vigla diversspeca muziko en la aŭskultiloj, per kiuj estis ekipita ĉiu sidloko, kaj la alloga pejzaĝo direktis miajn okulojn eksteren. Ili „fotis” kaj tiamaniere memorfiksis porlonge vitejojn kaj pomarbajn kampojn, ebenaĵojn kun paŝtiĝantaj ŝafoj kaj bovinoj, montetojn kun sovaĝaj olivarboj, kurb- kaj rekt-liniajn ŝoseojn, ege bluan ĉielon kaj senkompatan aŭgustan sunon.

Mi disponis nur pri kvar tagoj por ekkoni la hispanan ĉefurbon. Ambaŭ miaj madridaj gastigantoj (hispana geedza paro) laboris dumtage, do mi vagadis sola. En Madrido funkciis ankaŭ turista buso, en kiu riceveblis informoj en kelkaj lingvoj, inkluzive la rusan. Dumtage buso veturis tra la urbo. Oni povas ĝin forlasi en iu ajn haltejo, promeni en certa kvartalo, kaj poste denove enbusiĝi, daŭrigante la veturon al alia interesa loko. Do, mi uzis tiun buson por trarigardi la hispanan ĉefurbon.

La sekva tago estis dediĉita al fama muzeo El Prado, en kiu mi sukcesis ankaŭ viziti la ekspozicion de Picasso-pentraĵoj. Posttagmeze mi vizitis la reĝan palacon. Konstruita en klasika baroko sub franca kaj itala influoj, laŭ la principo de kvarangula fasado, ĝi havas egalajn flankojn. Do, provizita per franclingva parolilo (pro manko de informoj en la rusa) mi transiris de unu riĉe ornamita ejo al alia, de porcelana salono al la trona, admirante surplafonajn skulptaĵojn, enormajn spegulojn, kelktunajn lustrojn, ktp.

Vespere madridaj geesperantistoj venigis min al lokoj, kiuj ne ĉiam atingeblas por organizitaj turistoj. Ni iris laŭ malnovaj stratoj, atingis la placon Mayor [majór], la ĉefan placon, kies fondiĝo estas ligita al la nomo de Filipo la Tria. 136 kvarnivelaj samstilaj domoj kun 437 balkonoj estas kunligitaj kaj formas grandegan kvadraton. Ĝuste ĉi tie okazadis diversaj festoj kaj eventoj: turniroj, luktoj de bovoj, proklamoj kaj geedziĝoj de reĝoj, ekzekutoj, popolfestoj. Ankaŭ nun la placo restas loko de renkontiĝoj kaj promenoj. Aparte viglas la vivo sur la placo dimanĉe matene, kiam sub arkoj funkcias bazaro de antikvaj poŝtmarkoj kaj moneroj. Iom lacaj pro la longa, tamen tre interesa promeno, ni eksidis en surstrata kafejo kaj gustumis iom ebriigan sangrion, tre refreŝigan trinkaĵon kun vino kaj pecoj de diversaj fruktoj.

Alian tagon buso veturigis min al Toledo, antikva kastilia ĉefurbo. Ĝi distancas je unuhora veturado de Madrido. Promeni laŭ la pavimo de malnova urbo kun mallarĝaj stratoj estas malfacile: ŝtonoj kaj ŝtonetoj dolorigas la piedojn, kiuj senlace plu paŝas. Tamen indis viziti ankaŭ la antikvan katedralon, superantan ĉiujn konstruaĵojn en Toledo, la kastelon kaj la etan preĝejon de Santo Tomé (Sankta Tomeo), en kiu estas eksponita unu el famaj pentraĵoj de El Greco [el greko] El Entierro del Conde de Orgaz (La enterigo de la grafo de Orgaz).

Ĉiuj vojoj kondukas al Barcelono

La interurbaj busoj estas relative malmultekostaj en Hispanio, kompare kun la trajnoj. Tial se oni busveturas tage, la veturo agrablas. Ĝis Zaragoza [saragosa] la buso duonplenis, sed poste ĉiuj sidlokoj estis okupitaj. (Ĉu en Hispanio ĉiuj vojoj kondukas al Barcelono?) Profitante la longan someran tagon, mi ekiris tra la urbo. Tie apudas longe konstruata kaj tre kurioza laŭforme templo Sagrada Família (Sankta Familio), kies talenta kreanto estas arkitekto Gaudí. Senĉese alvenis busoj kun fremdlandaj turistoj, kiuj rigardis, fotis kaj filmis la faman multpintan preĝejegon. Ĉiutage homoj subsune staris envice por eniri ĝin.

Barcelona esperantisto volis nepre montri al mi alian allogaĵon de la vespera urbo. Veturante per la moderna metroo, ni eliris ĉe Plaça d'Espanya (Placo de Hispanio). Antaŭ ni, sur la monteto Montjuïc [munĝuík], videblis la majesta konstruaĵo de Palau Nacional [paláu nasiunál] (Nacia Palaco), kaj malantaŭ ties kupolo vidiĝis naŭ projekciataj lumradioj (laŭ la nombro de literoj en la vorto Barcelono), kiu formis ŝajnkronon. La homa tumulto igis nin rapidi al la granda fontano: ni sukcesis alveni por la komenco de akva spektaklo. Eksonis muziko kaj ekmoviĝis strioj de fluanta akvo: kurtaj kaj longaj, rapidaj kaj lantaj, gajaj kaj tristaj depende de la akompana melodio kaj diverskolora lumigado, daŭre alternantaj. La prezentaĵo daŭras dek minutojn, sed ni, kiel plejmulto de ĉeestantoj, emis sperti ankoraŭfoje tiun belan spektaklon. Ĝi ripetiĝis post duonhoro, absolute nova laŭ formoj, koloroj kaj muziko. La sekvan tagon mi pasigis en la urbo, uzante jam konatan duetaĝan turisman buson. Sed, bedaŭrinde, ĉi-foje aŭskultiloj mankis. Helpe de magraj franclingvaj klarigoj en broŝureto mi informiĝas pri la vidindaĵoj de la urbo. Ĉiĉeroninoj nee respondis miajn demandojn pri gvidado en la rusa, franca aŭ Esperanto. Ili parolis pri Barcelono en la kataluna kaj en la angla lingvoj. Tio surprizis min, ĉar Katalunio ja estas parto de Hispanio kaj ĝis Francio ja estas malpli ol 200 kilometroj!

Do, finiĝis mia trisemajna restado. Mi iom triste adiaŭis Iberion. Tamen por ĉiam restos en mia memoro ambaŭ vizititaj landoj kaj ties loĝantoj, kiujn kunigas geografio, historio kaj kulturo. Krome, varma gastameco estas unu el la komunaj ĉeftrajtoj de iberianoj.