El mia vidpunkto

Bone nutrataj aŭtoj

Kiam komence de la jaro subite por kelkaj tagoj ĉesis flui nafto el dukto el Rusio trans Belorusio, en okcidentaj landoj ekestis histeriaj reagoj. Oni timis, ke dum vintro oni havos tro malmulte da hejtpetrolo kaj karburaĵo por aŭtomobiloj. Histerie, tamen, reagis ne okcidentaj energi-industrioj, sed precipe politikistoj. La industrio provis trankviligi la konsumantojn: pro ĝis tiam milda vintro oni havis sufiĉe grandan kvanton da rezervoj en okcidentaj naftocisternoj, tiel ke facile oni povus elteni plurajn semajnojn sen nova rusa nafto. Ankaŭ la merkato reagis prudente; energiprezoj restis stabilaj.

La naftofluo haltis pro kverelo inter Moskvo kaj Minsko. Rusio jam de kelka tempo adaptis prezojn de nafto kaj gaso al monda nivelo por eksaj sovetiaj kaj nun sendependaj landoj, laste por Ukrainio kaj nun por Belorusio. La najbaran kaj oficiale „amikan” landon ĝis tiam Moskvo subvenciis per „amikaj” prezoj, tiel ke ties diktatoro Lukaŝenko povis kaŝi, ke la ŝtato estas duonbankrota. Li ne volis akcepti prezaltigon kaj minacis interrompi sur sia teritorio fluadon en naftodukto, krome postulis doganimposton por naftotransito. Daŭris ĉirkaŭ unu semajnon, ĝis Moskvo kaj Minsko trovis novan interkonsenton; dume nafto denove fluis.

Alternativaj energioj

Sed okcidentaj politikistoj montris sin ŝokitaj, parolis jam pri „naftokrizo” kaj admonis la rusan prezidanton Putin garantii liveradon. En sia histerio ili ignoris, ke dum multaj jardekoj Sovetio kaj poste Rusio fidinde liveradis gason kaj nafton, fidele al kontraktoj. En Okcidento oni nun rezonadis pri troa dependeco de Rusio kaj pri alternativaj energifontoj. En Germanio ekzemple iuj postulis haltigi la planon iom post iom malŝalti atomcentralojn; laŭ nia scio tamen neniu nuklea reaktoro produktas karburaĵon por aŭtomobiloj.

Hejti domojn oni ne devas nepre per petrolo; oni povas uzi diversajn aliajn brulaĵojn, kiel ligno kaj gaso produktita laŭ naturaj metodoj el naturaj materialoj, ekzemple gaso el best-urino kaj brulaĵo el cerealoj. Sed kio pri aŭtoj? Benzinon kaj dizelan karburaĵon rafinitan el nafto plej taŭge kaj simple povas anstataŭi tiel nomata „biokarburaĵo”, kiun liveras diversaj plantoj. En Brazilo ekzemple jam de jardekoj aŭtoj uzas alkoholaĵon el sukerkano; en malpli varma Eŭropo oni precipe prenas ĝin el kolzo, kaj en aliaj landoj el maizo.

Drasta prezaltiĝo

Sed ankaŭ tio povas alporti problemojn, kiajn ĵus spertis Meksiko. Tie ĉiu ordinara familio ĉiutage manĝas tortiljon bakitan el maiz-faruno. Sed en januaro la prezo por unu kilogramo da tortiljo kreskis ene de kelkaj semajnoj de 50 al 75 eŭrocendoj, tiel ke la registaro spite al libera merkato devis fiksi la prezon je maksimume 60 cendoj. Kaŭzis la krizon, ke maizo mondvaste plikostiĝis je 60 elcentoj kompare al januaro 2005; en la plej grava maizoborso en usona Ĉikago la prezo por 25 kilogramoj kreskis de 2,50 al pli ol 4 usonaj dolaroj. Estas tri precipaj kialoj por tiu drasta prezosalto: troa sekeco en Aŭstralio, pro kiu reduktiĝis rikoltoj tie; minacanta malkresko de rikolto ankaŭ en Usono – kaj kreskanta bezono de biokarburaĵo.

Usono estas la monde plej granda produkt-lando de maizo, 70 elcentoj de eksporto venas de tie. Se ŝanĝiĝas io en Usono, tio do efikas al la tuta mondo. Antaŭ unu jaro en Usono oni uzis nur 11 elcentojn de la maizorikolto por biokarburaĵo, nun estas jam 20 kaj en la venonta jaro probable 31 elcentoj. Mondvaste oni nun konstruas 70 pliajn alkohol-rafinejojn. En Germanio nun 7 elcentojn de benzinkonsumo liveras biokarburaĵo, mondvaste estas ĉirkaŭ 27 elcentoj. Se la evoluo daŭros, iam ni revenos al la epoko antaŭ industriigo; tiam oni uzis ĉirkaŭ trionon de la agroj por ebligi transportadon: oni kultivis avenon por la ĉevaloj ...

Risko de konflikto

Estus utopie atendi, ke homoj rezignos grandkvante pri aŭtomobiloj kaj tiel prudente reagos al manko de energifontoj. Sed estus multe pli prudente kaj malpli koste produkti aŭtojn, kiuj konsumas malmultan karburaĵon, ol konstrui pli kaj pli multajn alkohol-rafinejojn kaj riski konflikton inter aŭtomobilistoj kaj homoj, kiuj ne plu povos pagi sian ĉiutagan nutraĵon. La ekzemplo de Meksiko devus averti eĉ la potencajn aŭtomobil-lobiojn – kaj la politikistojn.