Medio

EŬROPA UNIO

Semajno pri neelĉerpiĝonta energio

De la 29a de januaro ĝis la 2a de februaro 2007 en la belga ĉefurbo Bruselo (kaj etskale ankaŭ en franca Grenoble kaj hispana Murcia) okazis prelegoj kaj diskutoj pri inteligenta uzo de energio. La aranĝon organizis la Eŭropa Komisiono (EK) kaj kelkaj ĝiaj agentejoj. Estis forumo, kie eŭropaj oficistoj, sciencistoj kaj reprezentantoj de la industrio povas interŝanĝi ideojn. Estis la unua tia semajno, kaj ĝi estonte verŝajne okazos ĉiujare.

La eŭropaj instancoj kaj la kunlaborantaj sciencistoj prezentis la kurantajn kaj estontajn projektojn, por kiuj disponeblas subvencioj. La industrio klarigis sian vidpunkton pri la sekvotaj vojoj. Ĉar pluraj aranĝoj okazis samtempe, mi povas raporti pri nur kelkaj eroj.

Urba publika transporto

Ĝis nun EK ne multon entreprenis rilate al urba publika transporto, ĉar laŭ la tiel nomata „subsidiar-principo”¹, EK ne intervenu pri aferoj, kiuj plej bone povas esti farataj sur landa aŭ loka nivelo. Tamen ekestas ĝenerala deziro por havi pli da eŭropnivela reguligado. Ekzemple busoj reprezentas nur malgrandan parton de la tuta merkato de transportiloj, kaj se ĉiu urbo aparte lanĉas mendojn laŭ la propraj kriterioj pri komforto, motoroj, dimensioj ktp, la merkato ankoraŭ pli dispeciĝas. El tio rezultas pli altaj prezoj kaj malpli alta kvalito. Pli bone estus interkonsenti sur eŭropa nivelo pri bazaj aferoj.

La brusela diskuto okazis prepare al la aperigo en aŭtuno 2007 de „verda libro”, tio estas diskutdokumento, en kiu EK prezentos temojn kiel tarif- kaj pag-sistemoj, mezurado de kvalito, propulso-sistemoj, minimumaj servoj, kiun ĝi deziras trakti eŭropnivele. Ĉiuj civitanoj rajtos sendi siajn rimarkojn pri tiuj proponoj.

Uzo de energio en konstruaĵoj

Jam de jardeko EK pristudas metodojn por igi la publikajn kaj privatajn konstruaĵojn malpli energivoraj. Nun la preparaj laboroj finiĝis, kaj aro da normoj, informoj kaj helpiloj estas preskaŭ pretaj por enkonduki veran agadplanon. Oni unuavice celos grandajn konstruaĵojn, ĉar ili estas plej facile mastrumeblaj kaj liveros plej rapidajn kaj grandajn ŝparojn. Antaŭvideblas, ke jam post kvin jaroj sur ĉiu tia konstruaĵo estos ŝildo, komparebla al la jam ekzistanta ŝildo sur kelkaj kategorioj de hejmaj aparatoj en eŭropaj vendejoj, kiu montras al la publiko, kiom ŝparema la aparato estas. Io simila venos por privataj loĝejoj, kvankam ĝi ne estos publika, sed nur montrenda ekzemple okaze de luo aŭ vendo de domo.

Multo restas farenda. Necesas plidetaligi la metodojn por kalkuli la energikonsumon kaj difini la energikategorion, kaj necesas trejni kaj agnoski teknikistojn, kiuj kapablas fari tiajn kalkulojn. Pluraj retejoj jam donas informojn: ec.europa.eu/energy/intelligent/index en.html kaj www.buildingsplatform.eu estas la EK-paĝoj pri la temaro; www.eplabel.org estas paĝo de privata firmao, kiu montras, kiel povus aspekti la ŝildo. Ĝis nun la informoj estas preskaŭ nur en la angla lingvo, sed oni promesas tradukon al deko da aliaj lingvoj.

La rolo de elektro

Tiun kunvenon organizis Eurelectric, la unuiĝo de la eŭropa elektroproduktanta industrio (www.eurelectric.org). Elektro kovras proksimume (dependas de la kalkulmetodo) duonon de la tuta energibezono; nukleaj centraloj liveras trionon de la elektro. Grava nuntempa problemo estas la ofta saturiĝo de la interkonektoj, de la grandaj alttensiaj lineoj kaj de la gasoduktoj, kiuj ligas landojn kaj regionojn. Tio malhelpas konkurencon kaj igas la Eŭropan Union (EU) vundebla, kiam okazas katastrofo. La prelegantoj substrekis la bezonon plu atenti pri ekvilibro inter konkurencpova kostprezo, fidinda provizado kaj daŭrigebla produktado, elektanta neelĉerpiĝontajn energifontojn.

En printempo 2007 Eurelectric publikigos la rezultojn de dujara studo pri la rolo de elektro, por atingi tiun ekvilibron je mezlonga (2030) kaj longa (2050) tempo. Temoj en la studo estos inter aliaj ŝparo de elektro kiam eblas, prefero por elektro, kiam ĝi plej efikas (ekzemple en transporto), kaj nova atento pri karbo por elektroproduktado, ĉar tiu energifonto havas plej stabilan prezon kaj ĝia uzado ne nepre estas polua.

Inteligenta energio

EU subtenis kaj subtenos projektojn por pli inteligente uzi energion. Interesa jam uzebla realigo estas www.topten.info, kiu listigas por deko da landoj la dek plej efike funkciantajn hejmajn aparatojn. En 2007 ekos nova subvenciprogramo, kies detaloj aperos ĉe ec.europa.eu/energy/intelligent/index en.html. La programo ne subtenos teknologion, sed klopodos plibonigi la konduton de la civitanoj. Projektoj havu partnerojn en pluraj EU-ŝtatoj. Samloke estas ankaŭ informoj pri pasintaj aŭ daŭrantaj projektoj.

Konkludo

La semajno² montris la vojojn, kiujn la EK kaj la industrio emas iri rilate al energi-politiko. La interŝanĝo de ideoj certe helpos por kongruigi la vidpunktojn. Kvankam la aranĝo estis malfermita al ĉiuj, en realo la ĉeestantaj „ordinaraj” civitanoj estis raraj. Parte ili estis reprezentataj de premgrupoj, kiuj elstarigas nur siajn ideojn kaj silentas pri kontraŭaj opinioj. Tamen, per iniciato kiel „verda libro” ĉiuj ankoraŭ havos ŝancon esprimi sian opinion.

1. Subsidiar-principo: laŭ tiu principo ĉiu supera unuo de socio kaj ŝtato devas plenumi nur tiujn taskojn kaj uzi nur tiujn rajtojn, kiujn la suba unuo ne kapablas realigi, sed ĉiam la supera unuo devas ebligi (helpi) al la subaj unuoj mem laŭeble bone plenumi siajn taskojn kaj apliki siajn rajtojn.

2. www.eusew.eu estas la ĉefpaĝo de la semajno. Kiel la aliaj paĝoj, ĝi estas preskaŭ ekskluzive anglalingva.