Moderna vivo

JAPANIO

Legantoj mem decidu

Aperis antaŭ nelonge furorlibro en la angla lingvo pri la japana kronprincino Masako. La japana traduko devis aperi en marto, sed ĝi estas nuligita. La aŭtoro, Ben Hills [hilz], en sia libro (esperante: Princino Masako. Malliberulino de la Krizantema Trono. La tragika vera rakonto de japana kronprincino) kritikis la malmodernan kaj burokratan influon de la Buroo pri Kortegaj Aferoj (BKA), kaj nun japanoj demandas sin, ĉu BKA iel subpremis la tradukon.

Masako naskiĝis en 1963. Ŝi kreskis ĉefe eksterlande kaj parolas multajn lingvojn. Studinte ĉe la universitatoj de Oksfordo, Harvard kaj Tokio, ŝi eklaboris ĉe la ministrejo pri eksterlandaj aferoj. Ŝi estas ĉiel moderna kaj kapabla virino kun internaciaj spertoj.

Tamen ŝia vivo ŝanĝiĝis post la edziniĝo en 1993 al la japana kronprinco Naruhito. Vivado en la imperiestra familio fariĝis sufoka pro multaj konvencioj. Ŝi ne povis utiligi siajn sperton kaj kapablojn. Masako devis fariĝi obeema edzino kaj naski viran bebon kiel kronheredanton. Baldaŭ ŝi mense malsaniĝis (oficiale „alĝustiga malordo”, sed laŭ Hills „depresio”) kaj preskaŭ malaperis el publika vido.

Konservativaj

La anglalingva originalo troviĝas inter la plej furoraj eksterjapanaj libroj ĉe www.amazon.co.jp. Tie, laŭ leganto-rekomendoj, ĝi havas nur du stelojn kaj duonon, dum aliaj furorlibroj ĝenerale havas pli. Supozeble multaj konservativaj japanoj kritikis la libron.

Kutime japanoj ne skribas malestime pri la imperiestra familio, parte pro ĝenerala respekto kaj parte pro timo de minacoj aŭ eĉ fizikaj atakoj fare de ekstrem-dekstruloj. Tamen ĉi-foje la „malpermeso” de la traduko de la kritika Hills-libro certigas la impreson, ke la princino pro la burokrata premo de BKA vere malsaniĝis.

Nuligi la tradukon nenion solvos. La ĉeesto de tiel nomataj malprecizaj frazoj en la libro ne estas sufiĉa kialo por malpermesi japanlingvan eldonon. Legantoj mem decidu.