Ekonomio

ENERGIO

Ĉu biokarburaĵoj helpas aŭ malhelpas?

Nuntempe oni ĝenerale akceptas, ke la energikonsumo endanĝerigas nian socion. Unuflanke la kutimaj, facile troveblaj kaj uzeblaj energifontoj iom post iom elĉerpiĝas. Aliflanke la daŭra grandskala uzo de energio influos (kaj eble jam influas) la klimaton. Bonaj solvoj maloftas.

Projektoj abundas, sed neniu donas tujan helpon. Nuklea fuzio daŭre restas en eksperimenta fazo kaj bezonos jardekojn por kontribui al la energiproduktado. Hidrogeno ŝajnas ideala, sed ĝia uzo estas komplika. Grandaj akvobaraĵoj por funkciigi hidroelektrajn centralojn estas malŝatataj de mediprotektantoj pro siaj kromefikoj. Inter la kelkaj metodoj kiuj nun reale, kvankam modeste kontribuas al la energiproduktado elstaras la elektroproduktado per ventoturbinoj kaj la biokarburaĵoj (produktitaj surbaze de plantoj, anstataŭ mineralaj karburaĵoj, kiuj devenas de ekzemple nafto), sed ankaŭ pri ilia reala utilo estas duboj. Tamen, ĝis nun la kelkaj negativaj informoj dronis en la grandskalaj reklamkampanjoj de registaro kaj industrio.

OEKE starigas demandojn

Meze de 2007 unuafoje grava instanco aliĝis al la flanko de dubantoj. OEKE (Organizaĵo por Ekonomiaj Kunlaboro kaj Evoluigo, angle OECD) aperigis kelkajn studojn, kiuj sufiĉe malfavore prijuĝas la produktadon kaj uzon de biokarburaĵoj. Unu studo nomiĝas Biokarburaĵoj: ĉu la rimedo estas pli malbona ol la malsano? (angle: „Biofuels: is the cure worse than the disease?”). La alia studo havas neŭtralan titolon Agrikultura prognozo 2007-2016 (angle: „Agricultural Outlook 2007-2016”) kaj estis verkita kunlabore kun la Nutraĵa kaj Agrokultura Organizaĵo de Unuiĝintaj Nacioj.

Biokarburaĵoj kiel biodizelpetrolo kaj bioetanolo kontribuas ĝis nun nur kelkajn procentojn al la energiprovizado. Novtipaj teknologioj kaj pli granda agrikultura areo povus kreskigi la produktadon ĝis kelkdek procentoj de la entute bezonata kvanto. Tiuj novaj teknologioj bedaŭrinde ankoraŭ ne reale ekzistas, kaj konsiderinde pligrandigi la areon apenaŭ eblas. Nur Brazilo grandkvante kaj moderpreze produktas. Tio ankaŭ eblus en landoj de Sud-Ameriko kaj Afriko kun simila klimato, sed por tion fari necesus uzi la areon de tropikaj arbaroj, tute neakceptebla ago. Malgrandskale ankaŭ eblas racia produktado en skandinavaj landoj, surbaze de la restaĵoj de la ligno-industrio. Kvankam iuj favoras stimuli la internacian komercon de biokarburaĵoj, ŝajnas plej logike uzi ilin en la regionoj, kie okazas la produktado.

En la cetero de la mondo la produktado de biokarburaĵoj fakte ne havas sencon. Tie tiuj karburaĵoj havas uzantojn nur ĉar rektaj kaj malrektaj ŝtataj subvencioj kaj regulado favoras ilin. Ekzemplo de tio estas la deviga aldono de kelkaj procentoj da biodizela petrolo al la normala petrolo. Krom la troaj kostoj, ankaŭ estas la nefavora energi-bilanco de ilia produktado en regionoj, kie la klimato ne estas ideala: la kultivado de la plantoj, ilia transporto kaj prilaboro ankaŭ postulas energion, kaj oni devas demandi sin ĉu la finfine produktita kvanto de karburaĵoj sufiĉe superas la kvanton de energio foruzata dum la produktado. Estas demando kiun multaj ne emas respondi ...

Alia misefiko estas la kresko de nutraĵ-prezoj. La areo uzata por produkti biokarburaĵojn ne plu estas disponebla por produkti manĝaĵojn. Se nutrogrenoj estas uzataj por produkti biokarburaĵojn, ekmankas manĝaĵoj kaj kreskas la prezoj. Komence de 2007 okazis ribelado en Meksiko pro prezaltiĝo de maizo. Dum la somero ankaŭ en Eŭropo oni anoncis plurloke grandajn prezaltiĝojn de manĝaĵoj. Pri tio kulpas ne nur la biokarburaĵoj, sed pluraj kaj tutmondaj kialoj: kelkloke la rikoltoj estis malprosperaj, la jardekojn daŭranta troproduktado finfine estas bridita, kaj ekonomie bonfartaj landoj kiel Ĉinio postulas pli kaj pli kvalitajn manĝaĵojn. Entute tio montras, ke la ekvilibro en la merkato de manĝaĵoj estas facile perturbebla.

Ventoturbinoj kaj fotovoltaaj ĉeloj

En okcidenta Eŭropo oni nuntempe planas kaj konstruas pli kaj pli grandajn ventoturbinojn por produkti elektron. Unuavide, tio estas salutinda evoluo, ĉar tiu produktadmetodo ne poluas. Bedaŭrinde estas ankaŭ multaj malavantaĝoj. La vento estas kaprica kaj dum periodoj sen vento aŭ kun tro forta vento necesas uzi rezervan kapaciton, en aliaj periodoj senutilan. Elektro apenaŭ estas grandkvante stokebla (krom per komplikaj metodoj, ekzemple uzante troan elektron por pumpi akvon supren en akvobaraĵojn). Necesas tute redesegni la altatensian distribu-reton, ĉar la trafiko ne plu iras en unu direkto (de grandaj centraloj al konsumantoj), sed en ĉiuj direktoj, kaj plifortigi la transŝtatajn retojn. Fine, la produktantoj de ventoturbinoj dum la pasintaj jaroj, pro la alta postulado, investis precipe en kapacito kaj ne en kvalito. Pro tio tro da turbinoj pro teknikaj problemoj dum longa periodo ne funkcias.

Ankaŭ la produktado de elektro per fotovoltaaj ĉeloj provokas kritikojn. Pro la alta kostoprezo kaj la malgranda rendimento, ĝi estas efika nur en idealaj cirkonstancoj, kie abundas suno. Por iuj aplikoj ĝi ankaŭ aliloke havas sencon, sed en mezvarmaj klimataj zonoj ĝi kutime pluvivas nur pro alta subvenciado (ankaŭ nerekte, ĉar elektrodistribuantoj estas devigataj aĉeti tiel produktitan elektron je ege altaj prezoj). Rekta transformado de suna varmo en ekzemple varman akvon por hejtado estas malpli komplika kaj pli racia.

Inteligenta produktado

La karburaĵoj produktitaj surbaze de nafto estas kvazaŭ idealaj: facile transporteblaj kaj stokeblaj, malmultekostaj, normigita kvalito, sen risko de putriĝo, multflanke uzeblaj ... Fakte estas skandalo ke tiel altkvalitaj varoj ankoraŭ ĉie estas uzataj por simplaj aferoj kiel hejtado, por kiuj oni povus facile uzi malpli kvalitajn energifontojn. Anstataŭe, oni klopodas konvinki nin, ke havas sencon kun multe da peno, mono kaj energio transformi tiajn simplajn karburaĵojn (plantojn, rubaĵojn) en altkvalitan dizelpetrolon aŭ gason, kiuj ĉiuokaze neniel povas sufiĉi por kontentigi la kreskantajn bezonojn.

Tuja solvo: ŝparemo

Atendante iun idealan solvon, kiu eble neniam venos, restas nur unu saĝa vojo: esti laŭeble ŝparema konsumante energion. Ĉar plejparto de la homoj ĝis nun nur malvolonte tiel kondutas, iom da helpo de supre estus bonvena. Simpla regulo kun tuja efiko: limigi la maksimuman rapidecon de aŭtoj kaj imposti ilin laŭ la uzo (pagigante ne ĉe la aĉeto de aŭtomobilo, sed laŭ la energikonsumo) povus ŝpari kvanton da karburaĵoj pli grandan ol la kvanto de produktitaj biokarburaĵoj.

www.oecd.org/dataoecd/33/41/39276978.pdf (Biofuels: is the cure worse than the disease?)
www.oecd.org/dataoecd/6/10/38893266.pdf (OECD-FAO Agricultural Outlook 2007-2016; resumoj en pluraj lingvoj)