Novelo

Analoj de Bailenambeann

Ĝentilaj animoj

Amelia X ... estas unu el la multaj konatinoj de mia edzino Hortensia. Ŝi estas mezaĝa virino, kiu loĝas kun siaj edzo kaj filo en granda moderna domo apud Bailenambeann. Laŭ la kriterioj de la lokanoj, ili estas novalvenintoj, ĉar la familio translokiĝis antaŭ nur dudek jaroj de prospera antaŭurbo de Dublino. Tio por la provincanoj apenaŭ estas pli ol hieraŭ. Antaŭ kvindek jaroj, kiam Amelia estis eta knabino, Irlando estis malriĉa lando, sed, kiel en ĉiuj malriĉaj landoj, iu (kvankam malgranda) proporcio de la loĝantaro vivis sufiĉe bone. Al la gepatroj de Amelia ne mankis mono, ĉar antaŭ emeritiĝo ŝia patro estis ŝtata funkciulo en brita kolonio. La familio alkutimiĝis al sufiĉe bonstata ekzisto kun indiĝenaj servistoj kaj la sociaj avantaĝoj de la kolonia rondo. Reveninte al Irlando, ili devis adaptiĝi al iomete malpli luksa vivstilo.

Kiam Amelia finis siajn lernejajn jarojn, ŝi studis zoologion en dublina universitato. Ŝi ne estis tre brila studentino, sed iel ajn ŝi sukcesis akiri stipendion por fari surlokan esploradon de la sovaĝa faŭno en Kanado. Tie ŝi renkontis Serg, filo de ukraindevena patro kaj patrino de angla deveno. Serg estis profesia fotisto, kiu akompanis Amelian dum ŝia esplorado por foti la bestojn. Ne mallonge post konatiĝo, ili geedziĝis kaj en norda Kanado naskiĝis ilia unua infano, knabino, kiun ili nomis Stella ... Amelia decidis reiri al Irlando. La familio pasigis kelkajn jarojn en Dublino, kie naskiĝis ilia dua infano, Rufus. Amelia ne estis kontenta en Dublino. Ŝi ĉiam ambiciis esti kampara bienulino, do ili aĉetis grandegan antikvan domon kun vasta ĝardeno, kiu iam estis luksa hejmo de usona vidvino. La domo estis konstruita en tiel nomata georgeska arkitektura stilo (1714-1830), kiu estis ŝatata de riĉaj bienuloj dum la epoko de la angla regado. Multe da tiaj domoj estis detruitaj dum ribeloj kaj la milito por la sendependeco, kaj poste de filistroj, kiuj preferis modernaĉajn konstruaĵojn. Posedantoj de georgeskaj domoj kiuj ankoraŭ restas, povas aliĝi al la prestiĝa Georgeska Societo. Kompreneble Amelia aliĝis al ĝi. Bedaŭrinde la domo dum longa tempo restadis vaka, kaj ĝi estis terure difektita de vandaloj kaj de la malseka mez-irlanda vetero. Serg obstine klopodis ripari la damaĝon, sed finfine trovis, ke oni bezonus multege da mono por restaŭri tian antikvaĵon.

Intertempe, Stella diligente studis kaj iĝis diplomita malsanuleja flegistino. Ŝi laboris eksterlande kaj enlande, kaj dum ferioj en Irlando, ŝi fianĉiĝis kun juna gisisto, kiu kunhelpis ĉe la restaŭra laboro en la domo. La patro de la junulo estis iu Liam Murphy, tria violonisto en la nacia orkestro, kies edzino iom pretendeme elektis por sia filo la personajn nomojn de sia plej ŝatata fama komponisto. La gepatroj iom seniluziiĝis, kiam ili poste konstatis, ke la filo, Wolfgang Amadeus Murphy, havis absolute nenian muzikan aŭ intelektan talenton. Pro tio Wolfgang rezignis pri sia fortepiana studado, por kiu la patro abnegacie pagis el sia ne tro plena poŝo, lernis la gisistan metion kaj danke al tio renkontis kaj ekamis Stellan. Vee, la amrilato de la juna paro ne longe daŭris, ĉar la amato estis iom malĉarma. Stella trovis novan postenon en Aŭstralio, dum Wolfgang Amadeus forlasis sian gisistan karieron, kaj sin metamorfozis de humila laborista krizalido en multkoloran artistan papilion. Tio bezonas klarigon.

Dum pluraj jaroj, Irlando konstante gajnis la maksimuman nombron da poentoj en la Eŭrovizia Kantkonkurso. Ties unua sukceso okazis, kiam ĉarma juna nordirlanda knabino, nome Dana, kantis simplan, sed allogan sentimentalan kanteton kun la titolo Ĉia speco de ĉio. Sekvis aliaj sukcesoj, sed la kvalito de la konkursaĵoj, kvankam en la komenco pli-malpli melodiaj, iĝis iom post iom malpli muzikecaj, en la preciza senco de la vorto. La kulmino de tiu degenero okazis, kiam Wolfgang Amadeus Murphy prezentis sian konkursaĵon Hej, hej, Baby, vi estas vere friska. (Kredeble, „friska” ne signifas „malvarmeta”, sed estas traduko de usona esprimo, kiu ne havas klaran sencon, sed aludas al io ajn, kion la junularo aprobas.) Ĉe la konkurso, Wolfgang, akompanata de grupo da sentalentaj dancantinoj, laŭte frapegis malagorditan gitaron, kiun li neniam lernis ludi, muĝis kaj stamfis kiel virbovo, kaj ege plezurigis la internacian aŭskultantaron. Kompreneble li gajnis. Ekde tiam, malgraŭ la fakto, ke li kaj tiu kanto estas forgesitaj en ĉiu lando krom Irlando, li furoras kiel rokkantisto en la trinkejoj de provincaj urbetoj kaj vilaĝoj en sia lando.

Intertempe, Stella, kiu estas tre simpatia virineto, trovis francan koramikon. Ĝis nun, la gepatroj ne havis okazon renkonti lin, sed Amelia estas ravita, ĉar unu el ŝiaj plej grandaj deziroj estis tio, ke ŝia filino edziniĝu kun franco (iu ajn franco). Ŝi estas konvinkita, ke ĉiuj francoj estas ĉarmaj, elegantaj kaj kulturaj. Amelia tre aprezas la kulturon. En la ĉiutaga vivo ŝi estas ege ŝparema pri bagatelaĵoj. Ŝi kalkulas ĉiun cendon, kiun Serg elspezas (ĉar estas Serg kiu faras la doman aĉetadon kaj kuiradon), sed ĉiujare la paro elpoŝigas amason da mono ĉe operfestivaloj, koncertoj en kasteloj kaj palacoj, kaj teatraĵoj. En tiaj okazoj oni havas la impreson, ke por ŝi la vera allogaĵo ne estas la muziko aŭ la spektaklo, sed la ebleco renkontiĝi kaj konversacii kun anoj de la alta socio – ne la kreskanta socio de novriĉuloj, sed la antikva aristokrataro de angla deveno, kiun la dramisto Brendan Behan iom malĝentile nomis la angloirlandaj ĉevalprotestantoj. Kiam mia edzino Hortensia menciis, ke dum kampanjo por naturprotektado, en kiu ŝi aktivis, ŝi ricevis neatenditan apogon de Lordo kaj Lordino Ballyporeen, Amelia fiere diris: „Mi alparolas ilin per iliaj nomoj Albert kaj Valerie.” Tio tre imponis al Hortensia.

Malgraŭ la fakto, ke Serg bone kuiras, Amelia pli ofte nutras sin per ĉokoladbiskvitoj, kukoj kaj dieta kokakolao. Kompreneble, tio ne estas tre sana nutromaniero, do ŝi konstante sentas sin malsaneta. Ŝi konvinkis sin, ke ŝi estas inklina al pluraj alergioj. Alergiajn perturbojn kaŭzas al ŝi laktuko, cepoj kaj multaj aliaj legomoj, fruktoj, kuiritaj manĝaĵoj, nekuiritaj manĝaĵoj, kafo, teo, ktp. Sekve ŝi suferas de mallakso, lakso, maldigesto, kaj diversaj aliaj maloportunecoj, kiujn, pro diskreteco, oni ne menciu.

La nuna domo de Serg kaj Amelia estas tre komforta, kvankam ĝi ne estas georgeska. Ĝi estas tre moderna, konstruita laŭ medi-amikaj principoj kaj havas la plej modernajn domaparatojn. Ĝi estis antaŭfabrikita en Germanio kaj muntita de germana teamo da metiistoj. Por mendi la domon, Serg kaj Amelia devis vojaĝi trifoje al Germanio. La mendo kaj la konstruo prezentis problemojn, ĉar nek Serg nek Amelia parolas la germanan, kaj la antaŭfabrikistoj ne komprenis la anglan. Plie, la registaraj reguloj pri konstruado en Germanio kaj Irlando estas malsamaj kaj malsimilaj. Tamen, finfine ilia nova hejmo estis konstruita. Iu amikino de Hortensia vizitis la domon kaj demandis pri funkciado de la ŝajne komplikaj modernaj kranoj en la kuireja lavopelvo. Amelia devis konfesi, ke ŝi ne scias. Tio estas tute komprenebla, ĉar la tutan laboron en la kuirejo faras Serg. La resto de la hejmlaboro estas farita de Maria, la dompurigistino. Amelia estas tro okupita por fari hejmajn taskojn. Pri kio ŝi estas okupita, tio ne estas evidenta. Ŝi havas laborejon kun la plej lasta modelo de komputilo, sed oni neniam vidis ŝin laboranta per ĝi. De temp' al tempo ŝi entuziasmiĝas pri diversaj branĉoj de studado. Sinsekve ŝi komencis la studadon de hispana lingvo, flamenka gitaro, franca lingvo, geologio, arkeologio, ktp, sed neniam finis iun ajn el la kursoj. Ŝi imagas, ke ŝi bone scipovas la francan, do kiam Stella (kiu intertempe kvalifikiĝis kiel diplomita flegistino) estis akceptita de filantropia organizaĵo por labori kiel volontulo en meza Afriko, Amelia proponis al sia filino lecionojn pri la franca lingvo. Bedaŭrinde la franca vortprovizo de Amelia estis magra. En la lando, kie Stella devis deĵori, estis konstanta malpaco inter la diversaj triboj. La malsanulejo, en kiu ŝi laboris, ĉiam estis preta ricevi vunditajn militistojn de iu ajn armeo, sed la hospitalestraro insistis, ke por esti akceptitaj kiel pacientoj, tiuj devis senigi sin de armiloj kaj uniformo. Tiujn vortojn Stella ne konis, nek en la indiĝena lingvo, nek en la franca. Do ŝi ne ne povis peti, ke la soldato forprenu sian uniformon. Pro tio ŝi petis, parte per vortoj, parte per gestoj, ke li „nudigu” sin. Tio konsternis la pacienton, kiu estis islamano, kaj do ne kutimis nudigi sin antaŭ virino. Feliĉe, Stella estas pli bona flegistino ol lingvisto.

Kiam Hortensia menciis al Amelia, ke ŝi intencis partopreni altlernejan kurson pri ekologio por pli aĝaj studentoj, Amelia entuziasme diris, ke ŝi ankaŭ partoprenos. Por Hortensia, tio estus tre konvena, ĉar Amelia kaj Serg, kiuj zorgas pri la neceso protekti la medion, posedas grandan aŭtomobilon (fakte du aŭtomobilojn, kio al ni ne ŝajnas tre medi-amika konduto). Hortensia ne havas veturilon, krom malnova biciklo, do ne povas facile atingi la foran altlernejon. Por aliĝi al la kurso, kandidatoj devas plenigi longan demandaron pri antaŭaj kvalifikoj. Sur la formularo, Amelia respondis, ke ŝi jam trifoje komencis postdiplomajn universitatajn kursojn, sed ne daŭrigis iun ajn. Kompreneble, la estraro de la altlernejo ne rigardis tiun detalon kiel bonan rekomendon. En la semajno, kiam devis komenciĝi la kurso, Hortensia telefonis al Amelia por demandi, ĉu ŝi estas preta por veturi al la altlernejo. Amelia lakone respondis, ke ŝi decidis ne partopreni; ŝi preferas dediĉi sin al sia ĝardeno.

Mia edzino ofte havas interesajn konversaciojn kun Amelia. Pli ofte Amelia parolas pri siaj alergioj (laŭŝajne ŝi supozas, ke inklino al alergioj riĉigas ŝin per pli da socia statuso). Por zorgi pri siaj imagitaj sanaj kaj psikaj necesoj, ŝi konsultas tutan teamon da specialistoj: oftalmologo por la okuloj, dermatologo por la haŭto, enterologo por la intestoj, psikiatro por la menso kaj ginekologo por mi-ne-scias-kio. Plie, ŝi havas familian kuraciston por skribi leterojn atestantajn, ke ŝi malsanas. Ofte ŝi menciis la koncertojn kaj operojn, en kiuj ŝi kaj Serg ĉeestis. Kelkfoje ŝi parolas sen efektive diri ion ajn. Iam, tute senrilate, ŝi diris al Hortensia: „Ĉiutage mi lavas min, kaj trifoje en ĉiu semajno mi duŝas min”. Al persono, kiu ne konas la irlandanojn, tiu aserto eble donus la impreson, ke tia higiena konduto estas malofta inter irlandanoj – malprava supozo. Pro tio, Hortensia ne sentis neceson gratuli ŝin.

Krom Stella, Serg kaj Amelia havas filon, kies nomo estas Rufus. Kiam Rufus estis tre juna, Amelia konvinkis sin, ke li estas aparte talenta. Al li ne mankas inteligento, sed en la bazlernejo la instruistino supozis, ke li estis iom disleksia, do li devis ĉeesti specialan klason pri legado kaj skribado. Kredeble, la kaŭzo de lia problemo estis ne disleksio, sed maldiligento, kaj la problemo daŭras. En tri malsamaj universitatoj, Rufus registris sin kiel studenton, sed li forlasis du el ili sen kompletigi la kurson, ĉar ne plaĉis al li ties etosoj. La trian universitaton li trovas pli kontentiga, ĉar tie abundas trinkejaj kunuloj, kaj iom malĉarma, sed konsentanta amikino. La fakto, ke al ŝi mankas ĉarmo, ne gravas, ĉar Rufus mem estas aparte malĉarma junulo.

En la mallaborema periodo inter la ĉesigo de sia unua universitata kurso kaj la dua, li vojaĝis al Andaluzio, supozeble por studi (kiel lia panjo) la hispanan kaj la flamenkan gitaron. Por subteni sin, li laboris kiel verŝisto en trinkejo, kies proprietulo estis irlandano. Eble pro tio, li faris (same kiel sia panjo) malmultan progreson ĉe sia studado de ambaŭ lernobjektoj. Tamen, kiam li revenis hejmen, Amelia fanfaronis al ĉiuj el siaj geamikoj pri la flua hispana kaj bona gitarludado de sia talenta filo. Kiam Rufus rekomencis sian studentan karieron en sia tria universitato, lia patrino pretendis, ke li finfine atingos elstaran sukceson. Bedaŭrinde li ne legis la postulatajn lernolibrojn, ne ĉeestis lekciojn, kaj ne studis. Almenaŭ unufoje li forgesis, ke li havas ekzamenon kaj restis en la lito; alian fojon li alvenis al la ekzamenejo sen sia registrokarto, do ne estis enlasita.

Al Rufus ĉiam mankis mono. De la gepatroj li ricevis ĉiusemajne monasignaĵon je la sumo de cent eŭroj, sed li konstante perdis sian monujon, aŭ sian bankkarton, aŭ li forgesis sian personan identigan numeron. (Plie, kiam li estis en Hispanio, li perdis plurajn pasportojn kaj ĉiufoje li devis peti novan ĉe la konsulejo de Irlando). Do Serg insistis, ke li trovu laboron dum la longaj someraj ferioj. Ĉiutage Rufus restas en la lito ĝis la unua aŭ la dua posttagmeze. Ĉe apero post lia longa dormo, kaj post malurĝa manĝo, la patro elĵetas lin kaj postulas, ke li serĉu pagatan okupon. Kompreneble, je tia malfrua horo, vakaj postenoj apenaŭ estas troveblaj. Plie, oni dubas, ĉu Rufus diligente serĉas. La patro malesperas. Li plendis: „Neniu volas dungi lin – eĉ ne por vendi fragojn je la flanko de la ŝoseo. La ĉefa kaŭzo estas, ke li malbone odoras, ĉar li neniam lavas sin”. Ĉu Rufus lavas sin aŭ ne, li certe malbone odoras, ĉar li preskaŭ senhalte fumas, krom en la domo, kie fumado estas malpermesita. Je plia insisto de la patro, Rufus kandidatis por diversaj vakaj postenoj, sendante al eblaj dungontoj kvindek leterojn kun vivresumo. De la leteroj li ricevis neniun respondon pro la fakto, ke li malĝuste indikis sian telefonnumeron.

Lia patrino estas pli indulga kaj malofte kritikas sian amatan filon.

Ĉiulunde, Rufus vojaĝas per buso al la universitato, kiu situas sufiĉe distance de la hejmo. Ĉiuvendrede, li revenas. Bedaŭrinde la buso ne trapasas Bailnambeann, do lia patro devas veturigi lin al vilaĝo Bailepoitin sur la ŝoseo inter Galway kaj Dublino, kie la buso haltas. Je la vendreda reveno Rufus preskaŭ ĉiam dormas pro la streĉo kaŭzata de longa studado en trinkejo. Plurfoje, li ankoraŭ dormis, kiam la buso preterpasis la haltejon, kaj li ne vekiĝis. ĝis ĝi alvenis en urbo Galway. Tiam Sergo devas veturi cent kilometrojn por revenigi sian filon al Bailnambeann. Feliĉe, Rufus kutime portas poŝtelefonon (kiun, malfeliĉe, li ofte perdas), kaj se ĝi troviĝas en lia poŝo, la gepatroj povas telefone veki lin en la ekzakta momento, kiam la buso proksimiĝas al Bailepoitin. Do, al ĉiu problemo Serg trovas solvon.

Laŭ Amelia, malgraŭ la etaj neperfektaĵoj de ŝia filo, Rufus estas esence saĝa junulo kun valora vivsperto. Ŝi informis Hortensian, ke en lia studentloĝejo li agas kiel konsilanto por siaj kunstudentoj (fakte, precipe por la studentinoj), kiuj turnas sin al li serĉante respondojn al siaj am- kaj stud-problemoj. La fakto, ke Rufus ne kapablas solvi siajn proprajn personajn problemojn, ne malinstigas lin je tiu pia servo.

Iam Serg kaj Amelia ĝentile invitis nin akompani ilin al koncerto en granda kastelo norde de nia urbo. Dum la veturado, Serg plendis pri la pigreco de sia maldiligenta filo, kiu refoje malsukcesis en siaj ekzamenoj. Hortesia paroladis pri io alia. Nun, kiel mi jam menciis, Amelia aparte ŝatas eventojn en grandaj kasteloj, kie ŝi povas konversacii kun la elituloj de la irlanda socio. Kiam ni eniris la salonon, kie okazos la koncerto, elegante vestita damo alproksimiĝis al ŝi kaj laŭte kriis per aristokrata angla akĉento: „Ah, Amelia, kia plezuro revidi vin! Kiel fartas kara Rufus? Ĉu li ankoraŭ estas studento?” Amelia respondis, ke Rufus fartas tre bone kaj havis tre sukcesan jaron en la universitato. „Kaj via bela georgeska hejmo?” Amelia devis respondi, ke ili ne plu posedis la antikvan domon, sed nun havas belan modernan.

Hazarde, inter la aŭskultantaro ĉe la koncerto troviĝis profesoro pri arkeologio, kiu iam instruis (aŭ provis instrui) Rufuson en sia unua universitato. Li faris similan demandon pri la progreso de Rufus. Amelia respondis: „Bonega! – Ne tiom en la ekzameno pri arkeologio, sed li aparte bone faris en la filozofia. Li tre ŝatas filozofion.” Tiu aserto surprizis nin, ĉar filozofiaj tendencoj ne estas tuj evidentaj en la karaktero de Rufus. Aliflanke, la vivmaniero de Diogeno en lia barelo eble ne tro malsimilis tiun de la filo de Amelia kaj Serg.

Ni ofte demandas nin, kiel tiuj geamikoj niaj vivtenas sin. Estas evidente, ke nek Serg nek Amelia havas dungitajn postenojn. Ni supozas, ke la forpasintaj gepatroj de Amelia ne estis malriĉaj kaj posedis domhavaĵon en la ĉefurbo. Ŝi heredis tiun posedaĵon en malbona ekonomia konjunkturo, kiam oni povis tre malmultekoste aĉeti apartamentojn. Serg kaj ŝi iĝis proprietuloj de pluraj, kiujn ili luigis. Tio permesis, ke ili vivu sen eligi ŝviton.

Pri Serg mi malmulte diris. Li estas milda, ĝentila viro, kiu neniam kverelas. Li ne parolas la ukrainan lingvon de siaj geavoj, enmigrintoj en Kanadon, sed li iom scias pri la indiĝenaj lingvoj de Nord-Ameriko, kaj kelkfoje interese rakontas pri sia antaŭa vivo en sia naskiĝlando.

Entute, Amelia kaj Serg estas afablaj homoj. Oni ne povas kritiki virinon, kiu (supozeble) inspiris la filinon dediĉi sian vivon al malpli feliĉa popolo en Afriko, nek viron, kiu ne estis tentata sufoki sian malbonodoran kaj pigran filon.