Libroj

Nova Maigret-romano

Ĉi tiu estis la sesa romano en la Maigret-serio. Ĉiuj ses estis eldonitaj en 1930-1931! Ĝin sekvis sepdek pli, ĝis la lasta, aperinta en 1972. La belga verkisto Georges Simenon (1903-1989) estas unu el la plej sukcesaj, kaj vaste legataj, krimromanistoj de la dudeka jarcento. Apud li en tiu panteono egale rangas eble nur Arthur Conan Doyle kaj Agatha Christie. Ĉiu el ili verkis amason da rakontoj (romanoj kaj noveloj) pri la kariero de fikcia detektivo: la sendependaj detektivoj Sherlock Holmes de Arthur Conan Doyle, Hercule Poirot kaj Miss Marple de Agatha Christie, kaj inspektoro Maigret de Georges Simenon.

Jam antaŭ ĉi tiu libro aperis tradukoj de tri Maigret-romanoj en Esperanto: Maigret hezitas (originalo: 1968), Maigret kaj la maljuna damo (originalo: 1949), kaj Amiko el la infanaĝo de Maigret (originalo: 1968), do ĉiuj tri el la malfrua periodo de la Maigret-serio. Kontraste, La flava hundo estis unu el la unuaj Maigret-romanoj, en la plej frua periodo de la serio. La diferenco inter tiuj tri kaj ĉi tiu estas tre palpebla. Sed ĉi tie ne estas loko por detale priskribi tion.

En La flava hundo inspektoro Maigret alvenas al la vilaĝo Concarneau, kiun antaŭe li neniam vizitis. Kun li estas inspektoro Leroy, nova kunlaboranto lia. Nelonge post ilia alveno pafita estas bone konata vilaĝano, s-ro Mostaguen, la ĉefa vinnegocisto de la vilaĝo. Mistere aperas ankaŭ flava hundo, kiun neniu en la vilaĝo rekonas. Tiu hundo rolas tra la tuta romano, kaj kelkrilate estas ŝlosilo por la krimagado, kiun devas solvi Maigret kaj Leroy.

Aliaj viktimoj sekvas, kaj iĝas verŝajne, ke ili estas iel kunligitaj, kvankam la kielo ne estas evidenta. Maigret pacience observas. Li konstante admonas sian kunhelpanton: ne deduktu; ne hipotezu; ne teoriumu; ne konkludu. Nur observu, ĉiam kaj ĉiel. Fine la solvo de la krimoj montros sin. Estu preta ĝin rimarki. Maigret ankaŭ ne emas diskuti la krimojn kun aliaj personoj. Li kolektas solidajn faktojn kaj informojn. Malsimile al Sherlock Holmes kaj Hercule Poirot, li ne utiligas specialajn fakajn sciojn proprajn. Kune kun li, ni, la legantoj, observas la eventojn, kaj kun Maigret ni gvatas la agojn de la vilaĝanoj, specife de la vilaĝanoj, kiuj iumaniere rilatas al la enketado, al la viktimoj, aŭ pri kiuj estas onidiroj.

Plurfoje en la romano Simenon ŝajnas miskonduki nin aŭ kredigi al ni, ke li miskondukas nin. Sed nepre ne kredu ĉion, kio aŭdiĝas aŭ kvazaŭ evidentas.

Lia aliro estas, tamen, malsimila al tiu de Agatha Christie, kiu ŝutis en siajn romanojn amason de ŝajne neatentindaj faktoj aŭ spuroj, kiuj povus ebligi al la leganto, diveni la detalojn de la krimo kaj la krimulo, se la leganto, same kiel Poirot, konservus ilin en sia memoro, kaj per hipotezoj kunligus ilin. Maigret aspektas preskaŭ ne interesata de la detaloj, kiujn li vidas, aŭ kiujn oni raportas al li. La vilaĝanoj emas supozi lin pigra. Eĉ tre lerta leganto malfacile rimarkus la nemultajn spurojn, kiujn Simenon iom avare provizas en siaj diversaj ĉapitroj.

Maigret, simile al Hercule Poirot kaj Miss Marple, atendas ĝis la plej lastaj paĝoj de la romano, por prezenti al la ĉeestantoj (kaj tiel, al la leganto) plenan rakonton pri tio, kiel kaj kial ĉio okazis. Laŭ mia opinio, en ĉi tiu frua romano de Simenon, Maigret ne tre lerte kaj ne tre legantamike malkaŝas tiujn detalojn kaj solvon de la krim(ar)o. Multon li prezentas, kiun la leganto ne povus antaŭe scii; li utiligas ekster-Concarneau-ajn enketojn kaj informofontojn, pri kiuj ni ne scias antaŭ la lastaj paĝoj de la romano. Pro tio la romano iomete desapontis min. Sed nur tial. La zorga priskribado, donita de Simenon ĉie en la verko, tre allogas. Kaj la karaktero de Maigret iom post iom cerbumigas nin. Do kvankam mi preferas la pli malfruajn verkojn de Simenon, al mi plaĉis legi ĉi tiun. Kaj min tentas relegi ĝin.

Tradukis la verkon Daniel Luez, iama ĉefredaktoro de Fonto, kies esperanta stilo estas plaĉa kaj lerta. Li estas la tradukinto ankaŭ de la tri aliaj Maigret-romanoj eldonitaj en Esperanto.

Georges Simenon: La flava hundo. El la franca tradukis Daniel Luez. Eldonis Sezonoj, Kaliningrado, 2007. 118 paĝoj kudritaj. ISBN ne indikita.