La lasta rifo ĵus provis obstrukci la vojon en Romo, kaj kun peno, espereble, arkiviĝis. Kiel ie tie sciate, en la liturgia preĝo de la sankta vendredo (kiam oni memoras la morto-tagon de Jesuo), la hebreoj (judoj) dum jarcentoj estis menciataj kiel „perfiduloj” kaj per „hebrea perfido” (latine: perfidis judaeis... Judaea perfidia). Papo Johano la 23a forigis tiujn ofendajn esprimojn ankaŭ pro la fakto, ke en la respondaj vortoj en la latinidaj lingvoj la esprimo akiris pli aĉan signifon ol en la origina latina.

En la nova liturgio por la sankta vendredo antaŭ nelonge estis enkondukita nova modifo. Oni nun diras: „Ni preĝu por la hebreoj. La Sinjoro nia Dio lumigu iliajn korojn, por ke ili rekonu Jesuon Kriston Savinton ...”. Antaŭe ĝi sonis: „Ni preĝu por ke la Sinjoro forigu el iliaj koroj blindigon kaj tenebrojn ...”.

Sed jen la insida punkto. Papo Benedikto la 16-a la pasintan jaron permesis, se fidelulaj grupoj tion volas, celebri latinlingve laŭ la antaŭa rito, en kiu ankoraŭ ne estis enkondukitaj la novaj formuloj. El tio rezultis protestoj de judaj komunumoj, kiuj ricevis tujan konsenton ĉe katolikaj aŭtoritatuloj, ankaŭ pro tio, ke la novaj formuloj devus esti akceptitaj kaj aŭtomate inkluzivitaj en ĉiuj preĝformuloj katolikaj.

Sed jen plua punkto. Al judoj ne plaĉis la sekvo de la tradicia sed amendita formulo: „... La Sinjoro favore koncedu ke, per la eniro de la pleneco de l' popoloj en vian eklezion, la tuta Israelo estu savita”. Ne plaĉis tio, ĉar en ĝi estas klara aludo, laŭ kristana vidpunkto, al konvertiĝo al la kristana eklezio; kaj el tio sekvis pluaj protestoj.

Por homoj sufiĉe informitaj facilas kompreni, ke tiu formulo similas preskaŭ fotokopie al la tuta similokaza liturgio de la katolika eklezio, ĉar ĝi esprimas la esencon mem de la eklezio. Venis fakte tiasenca respondo (interalie el la vatikana radio, ne tamen el la elsendo en Esperanto). Intervenis kardinalo Walter Kasper ŝarĝita pri ekumenismo: „Dialogo ĉiam antaŭsupozas, ke oni respektu la pozicion kaj la identecon de la alia. Ni respektas la identecon de la hebreoj: ili do devas respekti la nian, kiun ni ne povas kaŝi. La dialogo sin bazas (...) sur tio kion ni havas komuna kaj sur la malsameco ... Se ne respektata, malsameco detruas dialogon”.

Ĉu solvite? Eble. Kaj dume ĉiam validas la invito de la roma juda komunumo ankaŭ al la aktuala papo, ke li vizitu la roman sinagogon.

Armando ZECCHIN

Tiu ĉi artikolo povas esti libere kopiita aŭ tradukita por nekomercaj celoj, se oni mencias la fonton: Artikolo de Armando Zecchin el MONATO (www.monato.be).

Lasta adapto de tiu ĉi paĝo: 2019-04-17