Moderna vivo

ALBANIO

Tragedio en Gerdec

Mortis dekoj da homoj kaj vundiĝis centoj da aliaj, kiam en marto eksplodis en la vilaĝo Gerdec, 12 km for de la albana ĉefurbo Tirano, fabriko por malmunti malnovan municion. Ĉe la fabriko troviĝis en kvar tuneloj ĉ. 10 000 tunoj da artileria municio.

Dum la 1950aj kaj 1960aj jaroj eniris Albanion multe da municio el Sovetio kaj Ĉinio, kadre de la tiama strategio de la komunisma reĝimo pri la „ekstera danĝero” imperiisma-reviziisma. Pro tiu ĉi strategio elspezis la reĝimo de Enver Hoxha [hodĵa] 22 % de la tiama landa buĝeto, tiel ke tra Albanio disvastiĝis 100 000 tunoj da diversspeca municio.

Post la 1990aj jaroj la registaro, konscia pri la danĝero rezulte de tiom da municio kaj armiloj, komencis longdaŭran projekton por ilin neniigi. Antaŭ kelkaj monatoj la registaro anoncis, ke estas detruitaj ĉiuj surteraj kaj surmaraj minoj, kune kun multe aliaj armiloj. Tamen restis plejparte la municio.

Homa eraro

Laŭdire en Gerdec oni komisiis la neniigon de la tiea municio al usona fakkompanio. Tamen esploroj montris, ke respondecis loka firmao, kiu dungis 14-jarulojn. Ŝajnas, ke kaŭzis la eksplodon homa eraro: okazis unue eta incendio, kiu estigis malgrandajn eksplodojn; poste okazis granda eksplodo, kies fumnubo similis laŭ atestintoj al tiu de Hiroŝimo.

Tuj reagis la polico kaj la armeo, kiuj evakuis ĉirkaŭ 4000 loĝantojn de apudaj vilaĝoj. Nur poste venis helikopteroj kaj aliaj veturiloj por forigi la mortintojn kaj la vunditojn. La evento kaptis la atenton de la albana publiko, kiu donis sangon por helpi la viktimojn. Same reagis membroj de la albana parlamento kaj ankaŭ albanoj en Kosovo. Venis kuracistoj el najbaraj landoj, inkluzive de Makedonio, Grekio kaj Italio.

La albana prezidanto, Bamir Topi, kunvenigis la Nacian Sekurecan Konsilion por analizi la tragedion kaj efektivigi rimedojn por eviti similajn katastrofojn.