Moderna vivo

HOMAJ RAJTOJ

Kaptukoj kaj kapdoloroj

Doris Graber portas oranĝkoloran kaptukon, malfirme volvitan ĉirkaŭ sia hararo. Ĝi aspektas kiel moda akcesoraĵo, ne kiel kredkonfeso islama. Tamen tiu eta sendanĝera kaj senofenda vestaĵero kaŭzis en Germanio longdaŭrajn juristajn kverelojn.

La 58-jaraĝa instruistino laboras en lernejo en Stutgarto, Baden-Virtembergo, de post 1973. Komence ŝi estis katolika, en 1984 ŝi konvertiĝis al islamo. Ekde 1995 ŝi portas kaptukon por indiki sian novan religion. Sed en 2003 Baden-Virtembergo enkondukis paragrafon en la leĝon, kiu malpermesas al instruistoj sintenon, kiu povus endanĝerigi religian neŭtralecon kontraŭ gepatroj kaj gelernantoj aŭ la pacon en lernejoj. Ekde tiam la lernejo-administracio klopodas malpermesi portadon de kaptukoj.

Antaŭ kelkaj jardekoj okazis simila strangaĵo. Kelkaj geinstruistoj laŭ tiama kvazaŭ „modo” aliĝis al grupoj de la tiel nomata Bhagwan-sekto [bagvan] kaj sin vestis en ruĝa koloro. La registaro malpermesis tian vestaĵon, do fakte malpermesis ruĝkolorajn vestaĵojn.

Maldungebla

Laŭ la konstitucio de la Federacia Respubliko Germanio neniu povas esti malhelpata aŭ preferata pro sekso, deveno, raso, lingvo, religio aŭ handikapo (artikolo 3 de la germana konstitucio). Laŭ artikolo 4 la ŝtato garantias senĝenan praktikon de iu ajn religio. Artikolo 33 garantias, ke ĉiu havu egalan rajton labori en publikaj servoj laŭ siaj kapabloj kaj kvalifikoj. Tiun pruvis la islama instruistino jam jarojn antaŭe: dum jaroj ŝi estas dumviva, do ne maldungebla oficistino.

En 2006 juĝistoj argumentis, ke la ŝtato ne rajtas malpermesi kaptukon al instruistinoj kaj samtempe permesi vualon al monaĥinoj. Ĝi estas ne nur tradicio kaj prezentado de kulturvaloroj, sed ankaŭ indiko de persona religia konvinko, kiel la kaptuko de islamanino.

Tamen la administracia kortumo en Mannheim [manhajm] malpermesis al Doris Graber kaptukon en lernejo. Klarigis la kortumo: „Instruistino lezas sian ofican devon, se ŝi portas en lernejo kapkovraĵon pro percepteblaj religiaj kialoj.” La instruistino ne rajtas argumenti, ke oni traktis ŝin alimaniere ol monaĥinojn. La rajto de monaĥinoj porti ordenajn kostumojn en lernejoj estas „historia kazo de escepto”. Ekzistas interkonsentoj kun siatempaj monaĥejo-lernejoj hodiaŭ troviĝantaj sub ŝtata gvido. Pacta sunt servanda – kontraktoj estas observendaj.

Humaneca

Kvankam la leĝoj malpermesas vestaĵojn, emblemojn aŭ aliajn simbolojn, kiuj povus damaĝi neŭtralecon, ili eksplicite permesas simbolojn konformajn al kristana kaj humaneca okcidenta tradicio. Tiel oni argumentis antaŭ jardekoj favore al la tiel nomata kutimjuro.

La instruistino mem diris, ke jam de 13 jaroj ŝi portas kaptukon, kaj neniu indignis aŭ ofendiĝis. La kortumo atestis, ke dum 30 jaroj ŝi pruvis sian utilon en lerneja servo. Tamen la kaptuk-malpermeso validas ankaŭ por dumviva oficistino „laboranta de multaj jaroj ne kritikata de gelernantoj kaj gepatroj kun tia kapkovraĵo”.

Kasacian plendon la kortumo ne permesis. Eblas apelacii nur al la Federacia Administracia Kortumo. La baden-virtemberga ministro pri kulturo, de la dekstra kristan-demokrata partio, bonvenigis la verdikton. La ĉefino de la verdula partio kontraŭis: „Tia decido plifortigos la senton ĉe multaj islamanoj, ke ili estas malbonvenaj kaj repuŝataj.”