Politiko

BRITIO

Nigraj tagoj por Brown

Post malpli ol unu jaro kiel brita ĉefministro, Gordon Brown [godan braŭn] frontas al la plej grava krizo de sia kariero. Regionaj elektoj komence de majo en Anglio kaj Kimrio klare indikis la malpopularecon kaj de Brown kaj de la nacie reganta Laborista Partio, kiu rikoltis nur 24 % de la voĉoj – malpli ol la tradicia tria partio, la Liberal-Demokrata, kiu gajnis 25 %. Klare venkis, tamen, la ĉefopozicia Konservativa Partio, per 44 % de la voĉoj.

Kiam Brown pasintsomere enoficiĝis (senelekte, sed tute leĝe, laŭvole de la reganta partio), britoj – ankaŭ membroj de la Laborista Partio – lin bonvenigis. Ili ne plu fidis la antaŭan ĉefministron, Tony Blair [teŭni blea], kiu montriĝis supraĵa, nesincera kaj, rilate la Irak-militon, mensogema. Kontraste, Brown, fidela kaj sukcesa ministro pri financoj dum la tuta ĉefministreco de Blair, prezentiĝis, se iom moroza, tamen solide kompetenta.

Reputacio

Tre rapide britoj seniluziiĝis. Anstataŭ en aŭtuno deklari nacian baloton, kiu plej verŝajne estus konfirminta lin kiel elektitan ĉefministron, Brown hezitadis. Tuj perdiĝis reputacio pri decidemo. Cetere, kiam oni demandis lin pri lia koncepto pri la estonteco de Britio, denove li ŝanceliĝis, dirante, ke li bezonos tempon por ĝin ellabori. Evidenta stultaĵo el la buŝo de dum 10 jaroj la dua plej potenca politikisto en la lando; homo, cetere, kiu neniam malkaŝis, ke li ambiciis fariĝi posteulo de Blair.

Dum la vintro ekamasiĝis aliaj problemoj, ĉefe financaj. Kolapsis banko; ŝrumpis kredito; altiĝis prezoj. Ne pri ĉio plene respondecis la registaro, sed la kompetento de Brown sublupeiĝis. Subite eĉ membroj de la Laborista Partio, kiuj dum la somero aklamis Brown savonto de la partio, flustris – publike, en la gazetaro – ke bezonatas nova partiestro kaj ĉefministro. Mankas, tamen, en partio elĉerpita post pli ol 10 jaroj da povo, taŭgaj kandidatoj.

Jubilas

Dume jubilas la konservativuloj, aparte en Londono, kie ilia kandidato – elita, samtempe iom burleska ulo – venkis bone konatan kaj iniciateman laboristan rivalon por fariĝi urbestro. Finfine, diras britoj, la konservativuloj, post deko da senfokusaj, sencelaj opoziciaj jaroj, komencas impresi kiel onta registara partio.

Tio verŝajne ne okazos ĝis post du jaroj. Nenio devigas Brown anonci nacian baloton ĝis la jaro 2010. Multo, ĉu enlande, ĉu eksterlande, povus intertempe ŝanĝiĝi. Restas tempo por koncentriĝi kaj solvi aktualajn problemojn – kaj vortumi koncepton pri moderna Britio. Cetere Brown konsolos sin, ke rezultoj de regionaj elektoj ne nepre prognozas la rezulton de nacia baloto.

Aliflanke, kiam Brown konsideras, ke la distrikto en Skotlando, kie li loĝas, elektis liberal-demokratan deputiton; ke la skota parlamento estas regata de la Skota Nacia Partio; kaj kiam li laboras en Londono, la urbestro estas konservativulo, eblas imagi, ke li foje cerbumas pri sia politika estonteco.