Spirita vivo

HISTORIO

Oni rehabilitu papon Pion la dek-duan!

„Pio la 12a estu proklamita ‚justulo inter la nacioj’, ĉar li estis la gvidanta persono, kiu pli ol ĉiuj engaĝiĝis dum la dua mondmilito por savi judojn persekutatajn de Hitler. Do malpravas kiuj, de Cornwell ĝis Hitchens, markas papon Pacelli [paĉelli] kiel simpatiantan al nazia Germanio, sekve kontraŭjudan.” Jen tezo de Gary L. Krupp, usona judo, prezidanto de la fondaĵo Pave the Way (Preparu la vojon) el Nov-Jorko (kiu en 2005 organizis la plej multnombran renkontiĝon de rabenoj kun papo Johano Paŭlo la 2a). Li alportis antaŭe nekonatajn sciigojn pri la rolo de Pio la 12a por forsavi arojn da hebreoj. Ekzemple tiun, laŭ kiu la ĉefpontifiko fuĝigis homojn, per plurmiloj da vizoj, al la respubliko Domingo.

Pri ĉi tio oni parolis en septembro pasinta, en Romo, en vilao Salviati, dum kunveno kunvokita de la menciita fondaĵo, kaj en kiu partoprenis elstaraj intelektuloj, inter kiuj Martin Gilbert, biografo de Churchill kaj aŭtoro de La Justuloj. La nekonataj herooj de la holokaŭsto, kaj diversaj vatikanistoj.

Doktoro Krupp, kiu laboras kiel sendependa esploristo, klarigis kiel hazarde li trovis dokumentojn kaj taglibrojn kaj personajn memoraĵojn ktp, kaj fine sentis moralan devon ŝanĝi sian opinion, kaj proponi plurdetale revizion kontraŭ la ĝenerala konvinko. Finan baton kontraŭ sia antaŭjuĝo al Pio la 12a li ricevis el la malkovro de dokumentoj kaj atestaĵoj pri la jeno:

La nuncio en Domingo, Johano Perrofino, kiu naŭdek-kvin-jara ankoraŭ vivas en Francio, ricevis ĉiun sesan monaton ĉifritan telegramon rekte de la papo, por ke li petu kaj akiru de la registaro de tiu lando 800 vizojn por judoj, kiuj intertempe el la „naziaj” zonoj forfuĝis al Portugalio, Hispanio kaj alilanden. Rafael Leónidas Trujillo [truhijjo], tiama diktatoro de Domingo, plenumis la dezirojn de la papo ok ĝis dek fojojn dum la sesjara milito, kontribuante tiel al savo de plurmiloj da judoj, kiuj poste el tiu loko elmigris al aliaj landoj.

Nun Krupp estas serĉanta, kun siaj helpantoj, pliajn dokumentojn, ĉar eblas, ke similaj aferoj realiĝis ĉe aliaj sud-amerikaj registaroj. Eblas, ke tiaj dokumentoj malmultas, ĉar la prudenta sekreteco altrudis ne lasi spurojn, eĉ en vatikanaj arkivoj estas eble, ke ne plu ekzistas tiaj spuroj, ĉar la nazioj minace „promenadis” en Romo sur la Placo de Sankta Petro. Sed eblas, ke en kancelarioj de malgrandaj kaj grandaj landoj kuŝus pluaj dokumentoj. Krupp informis, ke tiu papo laŭ informoj de J. Perrofino miris, dolore miregis, pri la nehelpo de la aliancaj registaroj.

La fina celo de Krupp kaj de la fondaĵo Pave the Way estas ankaŭ sciigi la malkaŝitajn pruvojn pri la efika agado de la papo al judaj medioj. „Kiel judo, mi povas ankaŭ diri, ke en la agado por savadi judojn, Pio la 12a faris konkrete pli ol ĉiuj politikaj kaj religiaj gvidantoj kune. Mi kredas ke la judoj, se informitaj, pretos pagi sian ŝuldon de dankemo al tiu papo.”