LeterojIsraelo 60-jara (10)Elkoran dankon al Josef Ŝemer pro lia letero en la oktobra numero de MONATO (2008/10, p. 6). Leginte tiun leteron, oni tute klare komprenas tion, kio okazas en Palestino. Antikveco de (reala aŭ supozata) popolo tute ne gravas. La fakto, eblo aŭ supozo, ke iu (reala aŭ supozata) popolo naskiĝis ĉe iu loko tute ne gravas. La koncepto „prapatroj” tute ne havas sencon, kiam oni parolas pri miloj da jaroj (pensu, ke la nombro de viaj prapatroj dum la lastaj tri mil jaroj estas grandega, do ĉiuj homoj senescepte kunhavas la samajn prapatrojn, kiel judoj tiel araboj!). 20a-jarcentaj judoj ne „revenis” ien, ili simple foriris el iu loko kaj iris Palestinen. Sur tiu tero ja sidis araboj: se ne, de kie venas, do, tiuj miloj da rifuĝintoj senhejmaj? Ĉu ili falis el la ekstera spaco? Palestino ne estas „origina sankta patrujo” de iu, ĝi tutsimple estas loko, kien pluraj judoj venis, forpelis la lokan loĝantaron kaj konstruis novan ŝtaton. La socio, lingvo, kulturo kaj ŝtato, kiuj nun regas Palestinon, ne estas la samaj socio, lingvo, kulturo aŭ ŝtato de viaj historioj, mitoj, revoj aŭ deziroj. Oni simple konstatu, ekzemple, ke la nuntempa hebrea lingvo estas artefarite revivigita kreitaĵo. Neniu judo en la mondo parolis la hebrean (same kiel neniu kristano nuntempa parolas la latinan!) antaŭ la kreo de via nova ŝtato. Kaj oni eĉ rajtas dubi, ĉu la hebrea estis historie pli taŭga elekto, ol, ekzemple, la aramea aŭ la judgermana (jida). La fakto, ke Josef Ŝemer ege ofendiĝas pro la legado de tiuj simplaj memevidentaj asertoj, estas bona mezuro de ĝis kiu punkto la afero estas nesolvebla. Nur katastrofo povas solvi ĉi tiun problemon, same kiel nur fortranĉo povis malligi la gordian nodon. Kaj tiu katastrofo alvenos. Krei la judan ŝtaton (ie ajn, des pli ĉe jam loĝata spaco kaj kontraŭ la volo de la loka loĝantaro) estis ege tragika eraro, per kiu kulminis la brita koloniado en tiu regiono. David GALADÍ-ENRÍQUEZ Hispanio
|