Spirita vivo

KOSOVO

Modelo de interreligia harmonieco

Antaŭ nelonge respondeculo de la Eŭropa Komisiono deklaris, ke la albanoj, enirante Eŭropan Union, alportos almenaŭ du trezoraĵojn: gastemecon kaj interreligian solidarecon. La gastemo estas jam sankciita ankaŭ en la praa mor-kodo albana (la tiel nomata Kanuni i Lekë Dukagjinit aŭ „Kanono – leĝaro – de Lek Dukaĝini”, princo el la 15a jarcento), kie oni substrekas, ke „la hejmo de la albano estas samtempe la hejmo de Dio kaj la gasto”.¹ Kaj interreligia harmonieco kaj solidareco estas jam konata en ĉiuj teritorioj kie loĝas amase sur sia propra teritorio albanaj etnuloj (nome en Albanio, Kosovo, suda Serbio, okcidenta Makedonio, suda Montenegro, norda Grekio).

Ĉe albanoj la islamanoj, en la lastaj jarcentoj, konsistigas la plimulton de la loĝantaro. (Respektive en Albanio 70 %, en Kosovo 90 %, en okcidenta Makedonio 95 %, en suda Montenegro 90 %, en suda Serbio 80 %, sed nur malplimulte en norda Grekio).

Historie neniam okazis fortaj kvereloj kaj malpaciĝoj inter islamanoj, katolikoj kaj ortodoksaj kristanoj en tiuj teritorioj, eĉ dum la grandaj tutmondaj krizoj (ambaŭ mondmilitoj ekzemple). Izolitaj incidentoj, kiuj okazis en Kosovo dum la lasta tiea milito, laŭdire tute ne koncernas la albanan popolon, sed nur ŝtelistojn kaj krimulojn, kiuj deziris profiti el la ĥaoso.

Lastatempe mi vizitis denove Kosovon kaj speciale la urbon Ferizaj, en kies centro staras du malsamreligiaj monumentoj, unu granda moskeo kun du minaretoj kaj unu belega ortodoksa preĝejo, ambaŭ restaŭritaj lastatempe. Ambaŭ konstruaĵoj situas en la sama kortego, unu apud la alia, kaj la kredantoj de ambaŭ religioj eniras senprobleme en la saman korton por preĝi al Dio en siaj malsamaj sanktejoj. Tio efektive jam daŭras jarcentojn kaj same okazas hodiaŭ.

Kritikantoj atentigas, ke tiu malnova leĝaro sankcias ankaŭ sangan venĝon. (Noto de la redaktoro.)