Leteroj

Lingvoj malaperos plu

Mi estas preta subskribi ĉiun vorton en la artikolo de Garvan Makaj Ĉu gravas, se lingvoj mortas? (MONATO 2011/5, p. 25-26). Tiu problemo emocias min jam dum multaj jaroj. Kaj post longaj pripensoj trudas sin nur unu konkludo: lingvoj ankaŭ plu malaperos po unu dusemajne, neniu tion haltigos.

Certe, hipoteze oni povus fari multon. Eta popolo (ekzemple 1000 homoj) povus malfermi lernejon, eldoni gazeton, traduki la plej bonajn librojn por infanoj. Se la popolo estas ankoraŭ pli eta (kelkaj dekoj da homoj), oni devus urĝe organizi ekspedicion de lingvistoj, priskribi gramatikon kaj leksikon de la lingvo, registri ankoraŭ konserviĝintajn fabelojn, kantojn, proverbojn ... Sed kiu por tio donos la monon?

Estas bezonataj ŝtata politiko kaj mono. En Israelo oni povis ja revivigi la lingvon, kiu dum 3000 jaroj estis morta. Kaj Makaj skribas, ke la gaela lingvo estas endanĝerigita. Kial? Ĉu la riĉa Britio ne havas monon por ĝia savado? Ĝi havas. Sed forestas deziro de ŝtatistoj. Tial lingvoj malaperos plu, kaj ni povas nur silente malgaji.