Scienco

LITOVIO

Kosma kubo

Unuafoje en spac-esplorado ĉirkaŭflugas la mondon litovaj satelitoj. Ilin lanĉis de NASA-bazo en Virginio, Usono, raketo Antares kaj spac-veturilo Cygnus. Ĉi-lasta interalie enhavis la satelitojn LituanicaSAT-1 kaj LitSat-1, kreitajn de litovaj kaj alilandaj sciencistoj. Post kelkaj tagoj, la menciita kosmoŝipo estis aligita al la tiel nomata Internacia Spaco-Stacio (ISS).

Kubforma

Post ĉirkaŭ monato la litovaj satelitoj estis lanĉitaj por ekorbiti ĉirkaŭ la tero kaj tiel komenci siajn esplorojn. Unuafoje estis faritaj ankaŭ spacaj fotoj de Litovio. La kubforma satelito, malpli ol 500 gramojn peza, dum ĉirkaŭ ses monatoj efektivigos siajn kosmajn esplorojn, testante novkreitajn teknikojn kaj alternativajn energiajn fontojn sub ekstremaj kondiĉoj. La sateliton kreis, en la fakultato de matematiko kaj komputiko de la universitato de la litova ĉefurbo Vilnius, skipo konsistanta el trideko da junaj fakuloj: inĝenieroj, fizikistoj, programistoj, kiuj venas ne nur de Litovio, sed ankaŭ de aliaj landoj.

Iniciato

La sateliton LitSat-1 male konstruis spertuloj de la teknologia universitato de la urbo Kaunas, kun la helpo de kolegoj de la Litova Spac-Asocio kaj de la Instituto de Spacaj Sciencoj kaj Teknikoj. Konstruante la sateliton, la sciencistoj proponis tute novigan ideon, nome piezo-elektronikan orientiĝosistemon. La ideo sin bazas sur piezo-elektronika movilo, kiu kapablas transformi altfrekvencan vibradon en movon. Piezo-moviloj estas mekanismoj relative novspecaj, kiuj estas uzataj tie, kie necesas ekstreme preciza movo: fakte ilia apartaĵo estas utiligi, kiel mezurunuon, nanometrojn (t.e. mil-onoj de mikrometroj).

Platformo

La kreintoj aldonas, ke la celo de ĉi tiu dua satelito estas krei platformon, kiu estonte povos esti utila por la konstruado de novaj satelitoj por aliaj eksperimentoj. Tiumaniere en 2015 en la kosmo estos esplorinda instalaĵo piezo-reaga. Se la litovaj eksperimentoj sukcesos, ili plifaciligos la estontan mastrumadon de etaj satelitoj kaj okulfrape malgrandigos la konstruajn elspezojn.