Politiko
NEPALO
Unuaj lokaj elektoj en 20 jaroj
La 14an de majo 2017 la nepalanoj voĉdonis por reprezentantoj en la urbaj konsilioj. Tio okazis la unuan fojon en du jardekoj kaj signifas, ke la landa konflikto povas demokratie solviĝi.
La elektoj por lokaj postenoj, antaŭe okupitaj de burokratoj, okazis post la 10-jara komunista ribelo kaj jaroj de malfruo pri la redaktado de nova konstitucio.
Pace malgraŭ bomboj kaj minacoj
La unua fazo de la balotado en la mezo de la himalaja lando estis plejparte paca, malgraŭ la du bomboj proksime al la ĉefurbo Katmanduo, kiuj estis trovitaj antaŭ la domo de unu el la kandidatoj.
La komunisma partio, konata pro pasinta perforto, minacis malebligi la elektojn, dirante, ke la lando bezonas pli da politikaj reformoj por iĝi preta por la elektoj. Tamen la voĉdonado iris plejparte glate.
Antaŭ du jaroj la nova konstitucio ebligis anstataŭigon de la malnova monarkia sistemo kaj enkondukis la regulojn por provinca kaj parlamenta balotadoj. La konstitucio, aprobita post ok jaroj da politika kverelado, estas grava atingo, kvankam ne ĉiuj estas kontentaj pri ĝia akcepto.
La dua fazo de la lokaj elektoj – en la resto de la lando – okazis la 14an de junio.
Malfacila historio
La lokaj reprezentantoj estis lastfoje elektitaj en 1997, sed baldaŭ ne plu povis funkcii pro la brutala maŭista ribelo. Tiam preskaŭ 70 % de la loĝantaro en la aĝo sub 35 jaroj voĉdonis.
Sekvis la 10-jara milito, kiu finiĝis en 2006, kaj en la lando komenciĝis malglata transiro de hindua monarkio al federacia respubliko, tra naŭ registaroj en ok jaroj farintaj nenion por la ekonomia kresko en la lando.
Balotiloj preskaŭ unu metron longaj
La balotado malfermiĝis en tri provincoj je la 7a horo matene, kun preskaŭ 50 000 kandidatoj konkurantaj por la postenoj de la urbestro, vicurbestro kaj lokaj konsilantaroj en 283 komunumoj.
Longaj vicoj formiĝis ekster la balotejoj en la ĉefurbo Katmanduo; multaj entuziasmaj balotontoj ŝirmis sin per ombreloj de la bruliga suno.
Dum la junuloj vidas la voĉdonadon kiel ŝlosilon por ŝanceli la potencon de la tri ĉefaj politikaj partioj, ankaŭ la partopreno de la maljunuloj estas forta, inkluzive de 105-jara viro, kiu balotis en Gorkha, la epicentro de la ruiniga tertremo en 2015.
La balotiloj en la ĉefurbo – unu el la plej grandaj distriktoj – estis preskaŭ unu metron longaj por enteni ĉiujn 878 kandidatojn.
Dufazaj elektoj
La elektoj okazas en du fazoj pro la speciala situacio en la sudaj ebenaĵoj limaj kun Barato, kie la madhesana minoritato (etna grupo en la landlima parto inter Nepalo kaj Barato) rifuzas partopreni en voĉdonado post la amendo de la konstitucio.
Tial la voĉdonado en la kvar provincoj, pro la potenciala risko de elekto-rilata perforto, okazis en la dua fazo, la 14an de junio. Tamen, ĉar la rezultoj de la unua fazo estis jam konataj, observantoj atentigis, ke tio povis influi la rezultojn de la dua.
La nova konstitucio
Kiel parto de la interkonsento, kiu finis la internan militon, la nova konstitucio estis adoptita en septembro 2015, preskaŭ jardekon post la fino de la konflikto. La provincaj kaj landaj elektoj devos okazi en januaro 2018 kiel la fina paŝo de la pacprocezo.
Sed la konstitucio provokis protestojn de la madhesa komunumo, kiu asertis, ke la dokumento lasas ilin politike marĝenaj. Tio kaŭzis monatojn longan blokadon de la Barata-Nepala limo en 2015 kaj kripligan mankon de varoj en la tuta lando.
La madhesa komunumo minacis bojkoti la lokajn elektojn, se la konstitucio ne estos reverkita. Tio devigis la registaron okazigi la voĉdonadon en du fazoj.
Unuiĝinta Marksisma-Leninisma Partio estis la unua kaj la partio Nepala Kongreso la dua laŭ la voĉoj en la unua fazo. Nun la nepalanoj senpacience atendas la rezultojn de la dua fazo de la balotado.
|
Tiu ĉi artikolo povas esti libere kopiita aŭ tradukita por nekomercaj celoj, se oni mencias la fonton:
Artikolo de Sandip Lamichhane el MONATO (www.monato.be). Lasta adapto de tiu ĉi paĝo: 2020-07-07 |