Politiko

INTERNACIAJ RILATOJ

Tri-mara iniciato

Pintkunveno kadre de t.n. Tri-mara iniciato (TMI, angle: Three Seas Initiative) okazis komence de julio en la pola ĉefurbo Varsovio.

Kio propradire estas TMI, kiu ludis rolon ankaŭ en la programo de la usona prezidanto Donald Trump antaŭ la pintkunveno de la plej industriigitaj ekonomioj (G-20) en Hamburgo?

Nova iniciato

TMI estis fondita antaŭ nur du jaroj kiel diplomatia forumo por ekonomia kunlaboro de 12 landoj (Aŭstrio, Bulgario, Ĉeĥio, Estonio, Hungario, Kroatio, Latvio, Litovio, Pollando, Rumanio, Slovakio kaj Slovenio). Ĝi prezentas neformalan platformon, kiu subtenas eŭropan integradon. Reprezentantoj de TMI unuafoje renkontiĝis la 29an de septembro en Nov-Jorko.

Celoj

La ĉefa celo de TMI estas plifortigi ligojn kadre de Eŭropa Unio (EU) inter Balta, Adriatika kaj Nigra Maroj en la kampoj de energio, transportado kaj komunikado. La membroŝtatoj de TMI ne intencas krei novan internacian organizaĵon, sed nur kunordigi la ekonomian politikon kaj kunlaboradon en regionoj de Meza kaj Orienta Eŭropo. Laŭ la vizio de la pola prezidanto, TMI tute klare fortigas tutan regionon, respektante samtempe la regulojn kaj normojn de internacia juro.

Perspektivoj

Kvankam la ŝtatoj de TMI kovras pli ol kvaronon de la areo de EU kaj pli ol kvinonon de la EU-loĝantaro, ilia nuntempa ekonomia forto estas nur ĉirkaŭ dekono de la tuto de la malnetaj enlandaj produktoj (MEP) de la landoj de EU.

Ideoj pri estonta ekonomia kunlaboro estas formulitaj tre ĝenerale. TMI estas en komenca fazo, kaj ankoraŭ ne eblas antaŭvidi, ĉu ĝi estos sukcesa.

Tial oni povas percepti la ĉeeston de la usona prezidanto Donald Trump en Varsovio nur kiel politikan signalon kaj sekurec-garantion por la landoj de Meza kaj Orienta Eŭropo. Estas dubinde, ke Usono kreos financan fonduson por projektoj de TMI. La sekva pintkunveno de TMI okazos en Rumanio.