El mia vidpunkto
La Interna Ideo kaj ekstera politiko
Kvankam mi pensis pri tiu ĉi temo kaj havis mian konkludon jam delonge, unu strofo de Marina Cvetajeva, elstara rusa poetino (1892-1941) kun tragika sorto, tiom resonis, ke ĝi igis min verki artikolon. Jen tiu ĉi strofo:
La lingvo propre min ne tentas
Eĉ kiel voĉo de l' popol'.
Se mi ne komprenita restas,
Ĉu gravas lingvo de parol'.1
Ĉu pro manko de komuna lingvo?
La supozo de Zamenhof, ke (intergentan) malamikemon kaŭzis esence la multlingveco kaj reciproka malkompreno, estis granda troigo. Envere, la kialoj de tia malamikemo estas multaj kaj specifaj por konkretaj konfliktoj. Efektive, konfliktoj (revolucioj, civilaj militoj) okazadis inter diversaj klasoj de la sama nacio aŭ inter diversaj ŝtatoj de Usono, kiam la malamikoj parolis la saman lingvon, kaj certe komprenis unu la alian tiel bone, ke ili vidis neniun eblon por kompromisoj.
Antisemitismo
La antisemitismo sola postulus multajn volumojn por analizi kaj ekspliki ĝin. Kaj ĝin instigas ne manko de interkompreno. Ja en la moderna tempo el la judaro forsplitiĝis amaso da nure etnaj judoj, kiuj parolis la lokajn naciajn lingvojn perfekte, kaj ege volis asimiliĝi kaj enmiksiĝi en la respektivajn naciojn, tamen tio neniel malgrandigis la malamikemon, kaj finiĝis per plej grandskala amasa ekstermo de la eŭropa judaro konata kiel Holokaŭsto aŭ Ŝoaho.
En la mezepoka Hispanio, por eviti forpelon, parto de la judoj oficiale konvertiĝis al kristanismo. Tamen post 100 jaroj, kiam la posteuloj de tiuj eks-judoj jam plene asimiliĝis kaj religie kaj lingve, la fifama inkvizicio disvolvis vastan kampanjon de persekutoj kaj torturoj de posteuloj de judoj kristaniĝintaj jam antaŭ tri generacioj.
Ne tiom lingvoj ...
... kiom intergentaj konfliktoj, diversaj filozofioj, mondperceptoj kaj vivceloj kaŭzas malamikemon, kiu instigas ekonomiajn kaj teritoriajn konfliktojn. Neniu komuna lingvo do povas solvi tiujn objektivajn kontraŭdirojn, nek estas vere, ke ĝuste reciproka malkompreno kaŭzas ilin.
La Interna Ideo
Estas konate, ke Zamenhof ne limigis sin nur al la lingvo propre, sed li ankaŭ predikis la tiel nomatan Internan Ideon kaj homaranismon: temas pri la tuthomara frateco, amikeco kaj interkompreno. Se kompari la homaranismon de Zamenhof kun la jam konataj ideoj, ĝi tre similas al la mesiisma cel-ideo de la hebrea religio kaj kristanismo pri Dia Regno, kiu ekestos kun la alveno de Mesio en iu (fora) tempo, kiam la mondo fariĝos pli preta por tutmonda fratiĝo ...
Preĝo mankohava
Zamenhof bone esprimis homaranismon en sia Preĝo sub la verda standardo, en kiu li eksplicite menciis la revon pri iama alveno de tutmonda frateco kadre de tri konataj monoteismaj religioj: judismo, kristanismo kaj islamo. Lia vidpunkto tamen havis mankon. La mesiismo kaj revo pri Dia Regno de la juda kaj kristana religioj neniel similas al la islama celo de la tutmonda kalifujo atingenda pere de glavo: konkero, subjugado, mortigo kaj sklavigo. Zamenhof ne estis fakulo pri islamo; kaj, krome, en la tempo de Zamenhof islamo travivis periodon de mizero: la epoko de monda soifo pri nafto ankoraŭ ne komenciĝis.
Al la mondo nafton soifanta
Estis ĝuste pro tiu bezono de nafto, kiu subite tiom riĉigis kelkajn islamajn landojn, ke ili ekkapablis manipuli la politikon de la okcidentaj kaj aliaj neislamaj landoj kaj praktike efektivigadi la eternan celon de islamo – islamigi la mondon de „nefideluloj” ...
La „magia” vorto „internacia”
La Interna Ideo influas multajn esperantistojn tiamaniere, ke la vorto „internacia” havas ian magian efikon sur ilin. Al tiaj esperantistoj ŝajnas, kvazaŭ iu ajn internacia organizaĵo estus paŝeto direkte al akcepto de Esperanto kaj ĝia Interna Ideo jam pro la vorto „internacia” en ĝia nomo. Tamen „Internacioj” ekzistas tre diversaj: komunisma, socialisma, proleta, kaj ... tiu de bizaraj super-riĉuloj: Nova Monda Ordo (NMO). Iliaj celoj estas kelkfoje malaj al la profetaĵo pri Dia Regno aŭ la Interna Ideo, sed esperantistoj ŝatas ilin ajnokaze. Esperantistoj precipe ŝatas tiajn kreaĵojn de NMO kiel Unuiĝintaj Nacioj, Unesko, Eŭropa Unio kaj ĉiam serĉas ilian favoron, sed vane!
Celebru diversecon, sed ne ĉian!
La internacieco de tiuj organizaĵoj manifestiĝas en la celo limigi suverenecon de nacioj, kaj eĉ pli. Koncerne la okcidentajn naciojn, la celo estas likvidi ilin kaj re-okupi iliajn teritoriojn fare de ajnaj fremduloj de la mondo (precipe se la fremduloj estas islamanoj). La ideologoj de NMO jam sukcesis endoktrinigi la okcidentanojn tiugrade, ke tiuj pretas rezigni pri la eterna aksiomo, ke lando X apartenas al popolo X. Koncerne la ceteron de la mondo tio eble (dume) validas, sed se X estas popoloj en la okcidentaj landoj, tiu ĉi aksiomo manifestas rasismon! La blankuloj devas honti pri siaj „blanka kulpo” kaj „blanka privilegio”, kaj estus ideale, se ili mem sin likvidu kaj dissolviĝu, celebrante „diversecon”! Ĉar en diverseco oni celebru nur ĉiujn ceterajn ...
Senprecedenca trezorejo
Do, Marina Cvetajeva pravas: neniu lingvo propre promesas (kaj eĉ helpas) reciprokan interkomprenon. Kaj tio ĉi restas valida ankaŭ pri Esperanto. Kiel bela kaj genie inventita lingvo, Esperanto certe plezurigas siajn uzantojn samkiel muziko de Mozart plezurigas muzikŝatantojn. Samkiel muziko de Mozart, Esperanto apartenas al la mirinda kaj senprecedenca trezorejo de arto, scienco kaj teknologio kreita kadre de la okcidenta (helena-romia, juda-kristana) civilizacio, kaj ĝi estas unu el la manifestiĝoj de tiu ĉi civilizacio.
Se diverstipaj malamikoj de la okcidenta civilizacio iel ekkomprenus kaj ekŝatus la
muzikon de Mozart kaj belecon de Esperanto, tiam ili sendube farus iun paŝon al interkompreno
kaj partopreno en la civilizacio. En tiu ĉi – kaj nur en tiu ĉi – senco Esperanto estas ankaŭ paciga rimedo: ne nur lingvo. Tamen unue necesas, ke
malamikoj ekŝatu ĝin ...
Ĝis tiam – Marina Cvetajeva pravos.
1. Traduko de la aŭtoro
Sekve al tiu ĉi teksto aperis legantoleteroj en postaj numeroj de MONATO:
| Tiu ĉi teksto aperis en la presita kaj en la PDF-forma versioj de Monato en la jarkolekto 2018, numero 10, p. 5. |
MONATO volas kontribui al la socia debato pri aktualaj temoj. Ĉar laŭ nia opinio gravas aŭdi plurajn voĉojn, ĝi regule aperigas opinio-tekstojn. Ĉiu aŭtoro verkas propranome kaj sola respondecas pri la enhavo de sia teksto. |