Post kvarjaraj klopodoj la kroataj esperantistoj atingis agnoskon de Esperanto kiel kulturheredaĵo de Kroatio, kaj la ŝtato enskribis tion en la ŝtatan registron de protektataj kulturfenomenoj en Kroatio.

La koncerna decido de la ministrejo pri kulturo, kiun eblas trovi en la retpaĝaro de Kroata Esperanto-Ligo (www.esperanto.hr), atingis la prezentintojn de la propono en februaro 2019.

Kroatio sekvas Pollandon

Tio estas la dua tiaspeca agnosko en la mondo: temas pri la dua ŝtato (la unua estis Pollando), kiu agnoskas, ke Esperanto-kulturo estas aŭtoktona en la koncerna lando, kaj ke la lingvo, en kiu tiu kulturo estas kreata, devas esti ŝtate protektata.

Dum pli ol 130 jaroj la Esperanto-movado estas batalanta por diversaj oficialaj agnoskoj, por ke la decidorganoj (politikaj kaj sciencaj) ne konsideru ĝin kiel fenomenon negravan kaj hobian kaj la lingvon kiel artefaritan kaj ne egalvaloran kun la naciaj lingvoj.

Rezolucioj de Unesko

Ĝis nun agnoskoj venis de Unesko (en 1954 kaj 1985): temas pri dokumentoj, kiuj fakte agnoskas la Esperanto-kulturon kiel gravan kulturon en la mondo kaj rekomendas al la membro-ŝtatoj enkonduki Esperanton en lernejojn. Tamen tiuj rekomendoj neniam alportis fruktojn – neniu ŝtato pro ĉi tiuj rezolucioj klopodis enkonduki Esperanton en lernejojn.

Kroata verkisto

Nun ĉi tiuj du landoj agnoskas Esperanton kiel ion protektendan, konsiderante Esperanto-kulturon kiel parton de sia nacia kulturo. Oni ne forgesu, ke tion antaŭis agnosko de Spomenka Štimec kiel grava kroata verkisto pro ŝia verkado en Esperanto: ŝi estas listigita en registro de verkistoj, kiuj meritas subtenon kaj ricevas monatan financan pagon (ne altan, tamen konstantan).

Multlingva akcelilo

Intertempe ĝuste en Kroatio (kun ok aliaj eŭropaj partneroj) oni efektivigas projekton por krei didaktikajn rimedojn, per kiuj fremdlingvaj instruistoj (neesperantistoj) povas gvidi lernobjekton enkondukan al la instruado de lingvoj ĝenerale – kaj tiu lernobjekto estas mini-esperanto. Tiu lernobjekto (multlingva akcelilo) finpretiĝos, inkluzive de eksperimentaj kursoj por okjaruloj en tri bazaj lernejoj, ĝis decembro 2019.

Eŭropa Esperanto-Unio kaj Kroata Esperanto-Ligo jam prepariĝas por proponi enkondukon de tiu lernobjekto en kelkajn bazajn lernejojn, bazante sian postulon sur eŭropaj dokumentoj pri multlingveco, Unesko-rezolucioj kaj la nova agnosko, ke necesas protekti kaj apliki Esperanto-kulturon en Kroatio.

Realismaj planoj

Tiu plano nun estas tre realisma pro du faktoroj: pro tio, ke nun la kroata ŝtato laŭleĝe devas protekti Esperanton kaj, due, ĉar la menciita lernobjekto ne postulas financajn rimedojn kaj preparadon de instruistoj. Oni simple uzos la jam ekzistantajn fremdlingvajn instruistojn.

Aliflanke la agnosko malfermas novajn ŝancojn por similaj agnoskoj en aliaj eŭropaj landoj. Por tio jam serioze preparas sin Slovakio kaj Litovio, kaj kelkaj aliaj landoj komencas tion pripensi.

Zlatko TIŠLJAR

korespondanto de MONATO en Kroatio

Tiu ĉi teksto aperis en la presita kaj en la PDF-forma versioj de Monato en la jarkolekto 2019, numero 06, p. 8.

Tiu ĉi artikolo povas esti libere kopiita aŭ tradukita por nekomercaj celoj, se oni mencias la fonton: Artikolo de Zlatko Tišljar el MONATO (www.monato.be).

Lasta adapto de tiu ĉi paĝo: 2020-07-07