Libroj

Plia ekzota religio en Brazilo

Se vi pensas, ke vi konas Brazilon, ĉar vi havas spiritisman esperantistan amikon en Brazilo, vi aspektas kiel tiu homo, kiu asertas, ke li konas Parizon, ĉar li foje vidis en televido la paradon de la 14a de julio. Brazilo ŝajnas esti multe pli nekonebla, ĉefe por homo kiel mi, kiu pensas, ke la mondo estas nur tiu materia aĵo, kiun oni vidas, ke 2 + 2 ĉiam estas nur 4, ke la misteraj fantomoj, kiuj flugis en la salono de la Universala Kongreso de Bulonjo-ĉe-maro, estis nur retorika invento de Zamenhof.

Decidinte recenzi ĉi tiun libron, mi estis devigata legi tekstojn en aliaj lingvoj por almenaŭ skrapeti la surfacon de tiu fenomeno. Temas pri umbandismo. Pri la religio Umbando vi povas legi tre mallonge ankaŭ en Vikipedio. Esence la milionoj da afrikaj sklavoj, kiuj estis transportitaj al Brazilo, neniam vere asimiliĝis al la blankula kristanisma kulturo, kaj restis kun siaj ideoj de la originaj afrikaj religioj. La katolika eklezio teorie konvertis ilin, sed praktike ne povis zorgi pri ili, ĉefe kiam ili forlasis la kamparon kaj ekloĝis en la kvartalaĉoj de grandaj urboj. El kunmikso de popola kristanismo (plena je superstiĉoj kaj magio), afrikaj religiaj ideoj kaj (tio en Brazilo ne povis manki) spiritismo rezultis Umbando, relative nova religio, kiu naskiĝis en urba medio en la komenco de la pasinta jarcento. La sekvantoj de tiu mondkoncepto vivas en mondo, kie ilin ĉirkaŭas amaso da preternaturaj estaĵoj, kiuj helpas, malhelpas, konsilas, gvidas. Kelkaj estas afrikaj dioj, kun la samaj povoj kiel tiuj de katolikaj sanktuloj, kelkaj estas renaskiĝintaj antaŭuloj, kelkaj estas spiritoj, kiuj volas protekti vin, ktp.

Ĉion tion vi trovos en ĉi tiu libro, tre bone tradukita de Fernando Pita, kiu havas la meriton malfermi al esperantistoj ĉi tiun mondon kaj enkonduki en Esperanton la vortojn bezonatajn por priskribi ĝin. Mi rekomendas legi ĝin al ĉiuj, kiuj interesiĝas pri la mondo kaj ĝiaj kulturoj. Al mi mem ĝi estis kiel speco de antaŭmanĝo. Nun mi deziras scii pli pri Umbando kaj pri la brazila kulturo. Mi esperas, ke Fernando Pita tradukos aŭ verkos ankoraŭ pri ĉi tiu fenomeno. Cetere, ĉu vi pensas, ke la nuna brazila registaro favoras ĉi tiujn fenomenojn de popola kulturo brazila? Ne, en la kadro de la novdekstriĝo de la mondo, ĝi favoras la usonajn evangeliismajn sektojn, kies ideoj pri laŭvorta fido je la Biblio ne ŝajnas al ĉi tiu materiisto tre superaj al la ideoj pri eŝuoj kaj pomboĝiroj.

Ademir Barbosa Junior: Kunpatroj kaj kunpatrinoj – Sep rakontoj de eŝuoj kaj pomboĝiroj. El la portugala tradukis Fernando Pita. Eldonejo Libera, Antverpeno, 2019. 80 paĝoj, glue bindita.