Libroj

Naciaj lingvoj kiel planlingvoj

Kutime fakuloj pri lingvoj (lingvistoj, filologoj) malestime rilatas al Esperanto kaj ĝenerale al planlingvoj; malgranda kvanto da profesiaj interlingvistoj ne multon ŝanĝas tiurilate. Tio, cetere, influas la socion: kiam oni aŭdas de eminentuloj esprimojn kiel „Esperanto ne estas lingvo”, aŭ „sensignifa laboratoria eksperimento”, formiĝas fona malfavora rilato al la problemo ĝenerale. Tial, apero el la „plumo” de fama lingvisto de libro, kiu ne faras distingon inter lingvoj „naturaj” kaj „artefaritaj”, sed konsideras la formiĝon de evoluigitaj lingvoj kiel rezulton de lingva planado, estas senkonteste grava afero. Tia estas la libro de la fama germana japanologo kaj sociolingvisto Florian Coulmas, Gardantoj de lingvo: dudek voĉoj tra la historio. La traduko de la angla originalo al Esperanto farita de Jan Sandel estas, sendube, grava kontribuo al nia internacilingva kulturo, donante grandan materialon por esplorado, citado, meditado kaj evoluigo de planlingvistikaj ideoj.

La libro rakontas en kronologia ordo pri la kreintoj kaj normigintoj de diversaj literaturaj lingvoj, ilia adaptado al certaj bezonoj de la uzantoj ktp. La 20 protagonistoj elektitaj de la aŭtoro estas teologoj, poetoj, filologoj, reĝoj, ĉefministroj, ŝtatprezidantoj – sed ili ĉiuj interesiĝis pro diversaj kialoj pri la plibonigo de lingvoj (ne nepre siaj denaskaj!) kaj multon sukcesis tiukampe. Ni saltas de epoko al epoko, de kulturo al kulturo, de kontinento al kontinento, kaj vidas, kiel tiuj tute diversaj homoj okupiĝis pri lingvoplanado, kaj kiel ili (fojfoje ne tuj) atingis siajn celojn. Inter ili troviĝas ankaŭ nia Majstro Zamenhof, kiu estas konsiderata kiel unu el la egalrajtaj fakuloj sur tiu tereno!

La cetero de la artikolo estas konsultebla en la sekcio por abonantoj.

Florian Coulmas: Gardantoj de lingvo. Dudek voĉoj tra la historio. El la angla tradukis Jan P. Sandel. Eld. Mondial, 2021. 464 paĝoj. ISBN 978-1-59569-423-2.